بررسی اثر ضد دردی و ضدالتهابی عصاره هیدروالکلی ریشه و ساقه گیاه گل میمون سازوئی (Scrophularia striata Boiss.) در موش کوچک آزمایشگاهی

برخی گیاهان در طب سنتی به عنوان تسکین دهنده درد استفاده می شوند. هدف از این پژوهش بررسی اثر ضددردی و ضدالتهابی ریشه و ساقه گیاه گل میمون سازوئی (Scrophularia striata Boiss.) است که به طور سنتی در بین مردم زاگرس نشین به عنوان ضددرد استفاده می شود. در این تحقیق از 224 سر موش نر بالغ نژاد NMRI با وزن 25 تا 35 گرم استفاده شد. در تست التهاب حیوانات به 7 گروه شاهد، کنترل مثبت (دریافت کننده دگزامتازون با دوز mg/kg15) و پنج گروه دریافت کننده دوزهای 200، 400، 500، 600 و 800 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره هیدروالکلی ریشه و ساقه گیاه تقسیم شدند. برای ایجاد التهاب از گزیلن استفاده شد. به منظور بررسی اثر ضددردی عصاره، تست فرمالین مورد استفاده قرار گرفت. در این تست حیوانات به 7 گروه شاهد، کنترل مثبت (دریافت کننده مورفین با دوز mg/kg10) و پنج گروه دریافت کننده عصاره هیدروالکلی ریشه و ساقه تقسیم شدند. تزریقات به روش داخل صفاقی انجام شد. نتایج نشان داد که عصاره هیدروالکلی ریشه و ساقه گیاه باعث کاهش معنی دار التهاب در دوزهای 600 و 800 mg/kg (p < 0.001) شد. همچنین عصاره ساقه و ریشه باعث کاهش درد در هر دو فاز اول و دوم تست فرمالین شد. دوزهای 600 و 800 mg/kg (p < 0.001) بیشترین اثر ضددردی را داشتند. بنابراین به نظر می رسد که اثر ضددردی و ضدالتهابی عصاره ریشه و ساقه گیاه گل میمون سازوئی مربوط به فلاونوئیدهای آن، به ویژه کوئرستین باشد که از طریق مهار فسفولیپاز A2، لیپواکسیژناز و نیتریک اکساید سنتاز اثر ضدالتهابی و ضددردی دارد.