مطالعه تولید علم ایران در پایگاه اسکوپوس طی سالهای 1999 تا 2008

پژوهش حاضر از نوع علمسنجی است که با رویکردی پیمایشی به بررسی تولیدات علمی کشور در پایگاه استنادی اسکوپوس طی سالهای 1999 تا 2008 میلادی میپردازد. جامعه پژوهش را تعداد 64826 مدرک تشکیل میدهند که در مجموع 210724 استناد دریافت کردهاند و حداقل یکی از پدیدآورندگان آن دارای وابستگی سازمانی به دانشگاه ها و موسسات پژوهشی کشور بوده. میانگین استنادهای دریافتی برای هر مدرک 25/3 و میانگین خوداستنادی 4/1 بوده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مقالات مذکور و سهم کشور در تولیدات علمی خاورمیانه در سال 2008 میلادی 37 درصد و در تولیدات جهانی کمتر از 1 درصد بوده است. این تعداد تولیدات در سال 2008 رتبه دوم در خاورمیانه، ششم در آسیا و بیست و دوم در جهان را برای ایران به همراه داشته است. حدود 23 درصد از تولیدات علمی کشور حاصل همکاری های بین المللی بوده است. همچنین، حوزه های موضوعی پزشکی، شیمی و مهندسی پرتولیدترین حیطه های موضوعی کشور بودهاند. از سوی دیگر، بر اساس نتایج آزمون رگرسیون نمایی، تولیدات بیوشیمی، ژنتیک و بیولوژی مولکولی با نرخ رشدی معادل 4/59 درصد، بیشترین میزان رشد طی دوره ده ساله را دارا بودهاند. از نظر عملکرد، مجله آرشیو پزشکی ایران با 638 مقاله نمایه شده، برترین مجله از نظر تعداد مقالات، و مجله پلیمر ایران با 753 استناد دریافتی، پراستنادترین مجله کشور در این پایگاه بودهاند. همچنین پژوهشگران کشور تنها 23/11 درصد از تولیدات خود را در مجلاات ایرانی نمایه شده در اسکوپوس منتشر کرده اند.