مبانی منطقی استقرا و تطبیقات معرفت شناختی آن در اندیشه شهید صدر
نویسنده:
چکیده:
مسئله «استقرا» از گذشته دور تا اکنون در منطق، معرفت شناسی و فلسفه علم مطرح بوده و از زوایای مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. استقرا، به دو قسم تام و ناقص تقسیم می شود. آنچه بیشتر پژوهش ها را در باب استقرا به خود اختصاص داده، استقرای ناقص است. صحت استنتاج در استقرای ناقص بر اثبات سه اصل مبتنی است: الف).استحاله اتفاق و تصادف مطلق؛ ب) استحاله اتفاق و تصادف خاص؛ ج) توجیه تعمیم بر غیر موارد استقرا شده. اثبات اصول سه گانه بالا مورد توجه مکاتب مختلف فکری در باب استقرا واقع شده و هر کدام از طرفداران دیدگاه عقل گرایی ارسطویی و تجربه گرایی به ارائه تلاش هایی در این زمینه پرداخته است.
شهید صدر با طرح دیدگاه جدیدی به نام «دیدگاه ذاتی» در کتاب گران سنگ «الاسس المنطقیه للاستقراء» به نقد و بررسی دیدگاه عقل گرایی ارسطویی و تجربه گرایی پرداخته اند.
در دیدگاه شهید صدر استقرای ناقص، مفید یقین موضوعی است و حصول یقین موضوعی، با طی دو مرحله توالد موضوعی و توالد ذاتی سامان می پذیرد. در مرحله اول، احتمال مورد نظر افزایش می یابد و در مرحله دوم به یقین موضوعی تبدیل می شود.
شهید صدر با طرح دیدگاه جدیدی به نام «دیدگاه ذاتی» در کتاب گران سنگ «الاسس المنطقیه للاستقراء» به نقد و بررسی دیدگاه عقل گرایی ارسطویی و تجربه گرایی پرداخته اند.
در دیدگاه شهید صدر استقرای ناقص، مفید یقین موضوعی است و حصول یقین موضوعی، با طی دو مرحله توالد موضوعی و توالد ذاتی سامان می پذیرد. در مرحله اول، احتمال مورد نظر افزایش می یابد و در مرحله دوم به یقین موضوعی تبدیل می شود.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
در صفحه:
7
لینک کوتاه:
magiran.com/p1158261
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!