تغییرات دید جوی و عوامل موثر بر آن در ایستگاه ژئوفیزیک تهران طی دوره 10 ساله (2011-2001)

در این تحقیق، داده های دید جوی و عوامل موثر بر آن از قبیل مه، بارش،غبار (Haze) و توفان های گرد و خاک در ایستگاه سینوپتیک ژئوفیزیک برای دوره سال های 2001-2011 بررسی شده است. داده های آلودگی هوا مورد استفاده مربوط به شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران استفاده شده است. طی دوره 10 ساله، میانگین سالانه دید جوی مقدار 7/8 کیلومتر و میانگین های فصلی آن برای فصل های بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب مقادیر 2/9، 7/9، 1/9 و 7/6 کیلومتر برآورد شد. کمترین دید افقی طی سال در ماه دسامبر (7/5 کیلومتر) و بیشترین آن در ماه اوت (9/9 کیلومتر) رخ می دهد.
به طورکلی پدیده های مه، بارش، غبار و توفان های گرد و خاک باعث کاهش دید جوی می شوند. بسامد رخداد دید جوی کمتر از 3 کیلومتر در فصل سرد بیش از سایر فصل ها است و مهم ترین عامل آن پدیده غبار است. در فصل سرد، مقادیر میانگین ماهانه دید جوی، با در نظر گرفتن رطوبت های نسبی کمتر از 60 درصد، 1 تا 2 کیلومتر افزایش می یابند.
میانگین سالانه هواویزهای PM10 طی دوره 3 ساله 2007-2009 مقدار mg/m3 9/68 برآورد شد و بیشینه فصلی هواویزها در ماه های ژوئیه و دسامبر رخ داده است. به طورکلی همبستگی منفی بین مقادیر روزانه دید جوی و غلظت ذرات معلق PM10 برقرار است و قوی ترین این همبستگی ها در فصل های بهار و تابستان رخ می دهد. اغلب پدیده های دید جوی کمتر از 3 کیلومتر در شرایط غلظت های زیاد هواویزهای PM10 و یا سرعت های کم باد، پایداری هوا، کاهش عمق اختلاط و در برخی موارد نیز در سرعت های بسیار بالای باد ناشی از توفان های گرد و خاک رخ می دهند. بررسی تغییرات ساعتی دید جوی طی روز نشان داد که در ایستگاه ژئوفیزیک اغلب بهترین دید جوی در ساعت های اولیه صبح رخ می دهد و به تدریج تا بعدازظهر، دید جوی کاهش می یابد. بررسی جهت وزش باد نشان داد که با شروع صبح به تدریج وزش باد جنوبی دشت به کوه (آناباتیک) آغاز می شود و آلاینده ها از مناطق جنوب شهر به شمال شهر انتقال و به تدریج دید جوی کاهش می یابد.