نقش مشائیان مسلمان در تحول و توسعه منطق ارسطویی
نویسنده:
چکیده:
قبل از ارسطو برخی از مباحث علم منطق در سخنان زنون کبیر، سوفسطائیان، سقراط و افلاطون بصورت پراکنده آمده است، اما ارسطو نخستین کسی است که منطق نظری را جمع آوری و با تعیین ابواب و فصول تدوین نموده است. او براساس مبانی معرفت شناختی خود، منطق حملی را مطرح میکند که بحث استدلال حملی و قیاس حملی از مهمترین آراء وی بشمار میرود.
پس از ارسطو، مکتب منطقی دیگری توسط منطقیانی همچون فیلون، دئودروس مگاری، زنون و خروسیپوس رواقی در یونان تحت عنوان منطق رواقی مگاری بوجود آمد که برخلاف منطق ارسطویی به منطق شرطی میپرداخت. شناسایی قضایای مرکب شرطی توسط مگاریان و شناسایی سایر قضایای مرکب مانند عطفی و فصلی و صور قیاس اتصالی و انفصالی توسط رواقیان، منطق شرطی را پدید آورد. بنابرین، میراث منطقی یونان عبارت از دو مکتب ارسطویی و مکتب رواقی مگاری است.
مشائیان مسلمان که بخوبی از میراث منطقی یونان آگاه بودند؛ از روش فلاسفه یونان در تدوین علم منطق عدول کردند. آنها علاوه بر کاستن برخی مسائل منطقی از قبیل مقولات و بحث تفصیلی شعر و خطابه و جدل و جابجایی برخی دیگر مثل عکس و حد و رسم، با ابتکارات و نوآوری های متعدد خود نقش موثری در تحول و پیشرفت علم منطق ایفا کردند که ما در این نوشتار به تبیین برخی از آنها میپردازیم.
پس از ارسطو، مکتب منطقی دیگری توسط منطقیانی همچون فیلون، دئودروس مگاری، زنون و خروسیپوس رواقی در یونان تحت عنوان منطق رواقی مگاری بوجود آمد که برخلاف منطق ارسطویی به منطق شرطی میپرداخت. شناسایی قضایای مرکب شرطی توسط مگاریان و شناسایی سایر قضایای مرکب مانند عطفی و فصلی و صور قیاس اتصالی و انفصالی توسط رواقیان، منطق شرطی را پدید آورد. بنابرین، میراث منطقی یونان عبارت از دو مکتب ارسطویی و مکتب رواقی مگاری است.
مشائیان مسلمان که بخوبی از میراث منطقی یونان آگاه بودند؛ از روش فلاسفه یونان در تدوین علم منطق عدول کردند. آنها علاوه بر کاستن برخی مسائل منطقی از قبیل مقولات و بحث تفصیلی شعر و خطابه و جدل و جابجایی برخی دیگر مثل عکس و حد و رسم، با ابتکارات و نوآوری های متعدد خود نقش موثری در تحول و پیشرفت علم منطق ایفا کردند که ما در این نوشتار به تبیین برخی از آنها میپردازیم.
کلیدواژگان:
منطق حملی ، منطق شرطی ، منطق سینوی ، مشائیان
زبان:
فارسی
در صفحه:
95
لینک کوتاه:
magiran.com/p1169735
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!