بازتاب اندیشه های ابوالحسن دیلمی در آثار برخی از بزرگان تصوف اسلامی (مطالعه مورد پژوهش: عشق الهی)

ابوالحسن علی ابن محمد(احمد) دیلمی(/ 391 ق) مولف نخستین و کهن ترین تصنیف تصوف اسلامی ایرانی(عطف الالف المالوف علی اللام المعطوف) در زمینه عشق الهی است. درباره زندگی این صوفی نظریه پرداز و در عین حال گمنام، دانسته های زیادی وجود ندارد. از اثر وی(عطف الالف) و زندگانی برخی از استادانش که دیلمی درباره سیره آنان(سیرت شیخ کبیر ابوعبدالله ابن خفیف شیرازی) قلم زده است، چنین برمی آید که وی در قرن چهارم هجری می زیسته و از مکتب عرفانی شیراز و شاگردی ابن خفیف(269371 ق)، بهره های فراوانی برده است. نظریه های عرفانی وی در باب «عشق الهی»(ماهیت، منشا، سبب، تقسیمات و مراتب، عشق انسانی و الهی) که در کتاب عطف الالف نمود یافته است، بازتاب گسترده ای در آثار برخی از بزرگان تصوف اسلامی، به ویژه روزبهان بقلی(522606 ق) داشته است. اثرپذیری از تصوف اسلامی و حکمت یونانی، ویژگی بارز نظریه های وی در تفسیر عشق، به ویژه عشق الهی است.