پراکنش و ویژگی های ریخت شناسی پارازیتوییدها و هایپرپارازیتوییدهای سپردار واوی پسته Lepidosaphes pistaciae (Hem.: Diaspididae) در استان اصفهان

سپردار واوی پسته Lepidosaphes pistaciae (Hem.: Diaspididae) یکی از آفات مهم در مناطق پسته کاری کشور، به ویژه در باغ های سمپاشی شده است. این مطالعه با هدف تعیین پراکنش پارازیتوییدها و هایپرپارازیتوییدهای این شپشک در استان اصفهان و بررسی مشخصات مرفولوژیک آن ها در سال های 1382-1383 اجرا شد. برای تعیین مناطق پراکنش این گونه ها از پنج منطقه ی پسته کاری اصفهان نمونه برداری شد و بدین ترتیب حضور یا عدم حضور گونه های گزارش شده در این مناطق و نیز احتمال وجود گونه های دیگر مورد بررسی قرار گرفت. همچنین بعضی از خصوصیات مرفولوژیک آن ها در مراحل مختلف رشد به منظور تفکیک نمونه ها از یکدیگر بررسی شد. نتایج نشان داد از پنج منطقه ی مورد مطالعه، در سه منطقه، چهار گونه ی زنبور شامل Coccobius annulicornis Ratzeburg، Aphytis sp.، Zaomma lambinus (Walker) و Ablerus sp. در باغ های پسته فعال هستند. همچنین مشخص شد جنس ماده ی زنبور C. annulicornis به صورت یک پارازیتویید داخلی روی سپردار واوی پسته عمل می کند در حالی که لاروهای جنس نر به صورت هایپرپارازیتویید روی افراد خودی رشد و نمو می کنند. گونه ی Z. lambinus نیز به صورت هایپرپارازیتویید داخلی روی لاروهای کامل و به ندرت روی شفیره های پارازیتویید داخلی و همچنین روی لاروهای پارازیتویید خارجی تغذیه می کند. گونه ی Ablerus sp. به صورت هایپرپارازیتویید خارجی روی لارو کامل و شفیره های جنس نر و ماده پارازیتویید داخلی رشد و نمو می کند.