بررسی خواص عصاره تهیه شده از گیاه سنا (Cassia Angustifolia) در ایجاد آمادگی روده ای بیماران مراجعه کننده جهت تصویربرداری تشخیصی از ناحیه شکمی

استفاده از برگ سنا (Cassia Angustifolia) به عنوان یک داروی مسهل در بسیاری از منابع مربوط به گیاهان دارویی ذکر گردیده است. محل رویش این گیاه نواحی گرم جنوب ایران است. سنا دارای اثرات مسهلی و ملین می باشد و استفاده از آن در درمان یبوست و به منظور تخلیه روده قبل از اعمال جراحی در اغلب کتب طب سنتی توصیه شده است. این مطالعه کارایی، عوارض جانبی و حد تحمل بیماران در دو رژیم آمادگی روده ای با استفاده از روغن کرچک و عصاره استاندارد شده گیاه سنا را در بیماران سرپایی مراجعه کننده جهت آزمون اوروگرافی ترشحی (I.V.U) بررسی نموده است.
114 بیمار سرپایی مراجعه کننده جهت آزمون اوروگرافی ترشحی به دو گروه تقسیم شده و رژیم آمادگی روده ای را با استفاده از 60 میلی لیتر روغن کرچک یا 60 میلی لیتر عصاره استاندارد شده گیاه سنا دریافت نمودند (عصاره استاندارد شده گیاه سنا توسط یک شرکت تولید داروهای گیاهی فرموله گردید). خصوصیات دموگرافیک از قبیل سن، جنس و سابقه آمادگی روده ای در دو گروه ثبت گردید. پس از مراجعه بیماران و انجام آزمون اوروگرافی ترشحی، امتیاز آمادگی روده ای بیماران توسط دو متخصص رادیولوژی که از نحوه آمادگی روده ای بیماران مطلع نبودند تعیین شد. عوارض جانبی، حد تحمل و مقبولیت دو رژیم آمادگی روده ای با استفاده از پرسشنامه ای که در اختیار بیماران قرار می گرفت بررسی گردید. همچنین فرم رضایت آگاهانه از بیماران اخذ شد.
توزیع فراوانی، سنی و جنسی بیماران در دو گروه مطابقت مناسبی با یکدیگر داشته و تفاوت معنی دار آماری در این میان مشاهده نمی شود. امتیاز آمادگی روده ای روغن کرچک و عصاره استاندارد شده گیاه سنا به ترتیب 971/0 97/3 و 917/0 87/4 می باشد این نتایج بیانگر آمادگی روده ای مناسب رژیم آمادگی با استفاده از عصاره استاندارد شده گیاه سنا است. عوارض جانبی (از قبیل تهوع، استفراغ، احساس تشنگی، احساس سیری، احساس ضعف و بی خوابی) در رژیم آمادگی روده ای با عصاره سنا در مقایسه با رژیم آمادگی روده ای روغن کرچک پایین تر است. مقبولیت رژیم آمادگی روده ای با عصاره استاندارد شده گیاه سنا نیز بالاتر از رژیم آمادگی روده ای دیگر است.
بحث: رژیم آمادگی روده ای با استفاده از عصاره استاندارد شده گیاه سنا در ایجاد پاک شدگی روده ای به نحو بارزی موثرتر از روغن کرچک عمل نموده و توسط بیماران بخوبی تحمل می شود. میزان و شدت عوارض جانبی در رژیم آمادگی روده ای با روغن کرچک به مراتب بالاتر از عصاره سنا است.