بررسی جایگاه بخش حمل و نقل در رشد اقتصادی با استفاده از رویکرد ماتریس حسابداری اجتماعی

امروزه حمل و نقل یکی از اجزای مهم اقتصاد محسوب می گردد و به دلیل اثرات کوتاه مدت، میان مدت و درازمدتی که بر متغیرهای اصلی اقتصاد کشور مانند تولید، اشتغال، قیمت و شاخص هزینه زندگی بر جای می گذارد، از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است. بنابراین، بررسی جایگاه این بخش از نظر آثار و تبعات اقتصادی- اجتماعی که توسعه و گسترش این بخش بر سایر بخش های اقتصاد و همچنین نحوه توزیع درآمد عوامل تولید دارد، بسیار ضروری به نظر می رسد. در این مقاله به منظور بررسی این آثار به طور همزمان، از ماتریس حسابداری اجتماعی تجمیع شده در 15 بخش سال 1385 بهره گرفته شده است. نتایج مشاهدات حاکی از آن است که اولا، اثرات غیر مستقیم ناشی از سیاست های توسعه و گسترش بخش حمل و نقل و ارتباطات، بیشتر از اثرات مستقیم آن است و سرمایه گذاری در این بخش زمینه رشد و توسعه بیشتر برای سایر بخش ها را فراهم می کند. در مرحله دوم، بیشترین افزایش درآمد عوامل تولیدی مربوط به درآمد نیروی کار است بنابراین، این بخش، بخشی کاربر بوده و اعمال سیاست های توسعه و گسترش در این بخش می تواند از میزان بیکاری موجود در جامعه بکاهد. در مرحله سوم، از بین گروه های مختلف نیروی کار، درآمد مختلط بیشترین افزایش را به خود اختصاص داده که این بیانگر آن است که بیشتر نیروی کاری که در این بخش مشغول به کار هستند جزء خویش فرمایان اند. همچنین مشاهده می شود که اعمال سیاست های توسعه و گسترش در بخش حمل و نقل و ارتباطات ضمن آن که موجب افزایش درآمد خانوارهای شهری و روستایی می شود، توزیع درآمد نهادی را متعادل تر کرده و دارای آثار اجتماعی مثبت است.