بیولوژی و نوسانات فصلی شپشک کاملیاPulvinaria (Chloropulvinaria) floccifera (Hemiptera: Coccidae) در باغ های مرکبات شمال ایران

بالشتک مرکبات Pulvinaria floccifera Westwood یک آفت جهانی بوده و همراه با تجارت گیاه به طور وسیعی گسترش یافته است. این گونه یکی از مهمترین بالشتک ها در باغ های مرکبات در استان های مازندران و گیلان می باشد. زیست شناسی و تغییرات جمعیت آفت در شرایط طبیعی غرب مازندران طی سال های 1388 و 1389 مطالعه شد. همچنین زیست شناسی این آفت در شرایط آزمایشگاه بررسی گردید. به منظور مطالعه تغییرات جمعیت بالشتک، 5 درخت تامسون ناول، Citrus sinensis L. در یک باغ در رامسر انتخاب و هر دو هفته یک بار، ده برگ از هر درخت نمونه برداری شد. نتایج نشان داد بالشتک مرکبات در منطقه مورد مطالعه یک نسل در سال دارد و زمستانگذرانی ماده ها به صورت حشرات کامل می باشد. آخرین حشرات زمستانگذران به ترتیب در سال های 1388 و 1389 در اواسط خرداد و اواخر اردیبهشت مشاهده شدند. پوره های سن اول به ترتیب سال های مطالعه در اواخر و اوایل تیر ظاهر گردیدند. پوره های سن دوم در اوایل شهریور و اوایل مرداد به اوج جمعیت رسیدند. این اوج جمعیت در پوره های سن سوم به ترتیب سال های مطالعه، در اواخر و اوایل شهریور دیده شد. حشرات زمستان گذران در اواخر و اواسط مهر ظاهر شدند. دوره کامل زندگی حشرات ماده در شرایط آزمایشگاهی (1± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±75 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی) 1/2±2/58 روز طول کشید. میانگین تعداد تخم موجود در کیسه های تخم 78±560 تعیین شد. دو گونه کفشدوزک Cryptolaemus montrouzieri Mulsant و Chilocorus bipustulatus Gordon روی بالشتک مرکبات در تمام مناطق نمونه برداری شده در این دو استان شمالی کشور مشاهده شدند.