بررسی آثار ایجاد یک موافقتنامه تجارت ترجیحی بین ایران و ترکیه بر جریانات تجاری و درآمدهای تعرفه ای ایران

در این مقاله آثار ایجاد یک موافقتنامه ترتیبات تجاری ترجیحی دو جانبه بین ایران و ترکیه مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور با بکارگیری یک مدل تعادل جزئی و با استفاده از آمار دوره 2003-2002 منتج از منابع آمار بانک جهانی، آثار ایجاد موافقتنامه در قالب مفاهیم، ایجاد و انحراف تجارت و در سناریوهای کاهش موانع تعرفه ای، مورد بررسی قرار گرفته است.
نتایج حاکی از آن است که ایجاد موافقتنامه دو جانبه بین ایران و ترکیه، هرچند باعث افزایش کل حجم تجارت؛ یعنی صادرات و واردات ایران به آن کشور خواهد شد؛ اما افزایش صادرات کمتر از افزایش واردات خواهد بود که دلیل اصلی آن نیز بالاتر بودن سطوح تعرفه ای ایران بر واردات از ترکیه در مقایسه با سطوح تعرفه ای ترکیه بر کالاهای وارداتی از ایران می باشد.
علاوه بر این؛ به رغم افزایش بیشتر واردات ایران نسبت به صادرات و در نتیجه تشدید کسری تراز تجاری ایران با کشور ترکیه، بخش اعظمی از واردات از ترکیه مربوط به کالاهای غیرمصرفی؛ یعنی کالاهای واسطه ای و سرمایه ای است که تبعات این واردات متفاوت با واردات کالاهای صرفا مصرفی می باشد. همچنین پس از ایجاد یک موافقتنامه، درآمدهای تعرفه ای ایران نیز کاهش خواهد یافت؛ اما این موضوع در سطح کالایی و کدهای دو رقمی HS متفاوت خواهد بود. بطوریکه با توجه به مقادیر کاهش تعرفه و همچنین کشش تقاضای واردات هر کالا درآمد تعرفه ای برخی از کالاها، حتی افزایش نیز خواهد یافت.