مقایسه دو روش آموزش همتایان و مستقیم بر بسامد مصرف هفتگی مواد غذایی حاوی آهن و آگاهی در مورد فقرآهن

فقرآهن اختلال تغذیه ای شایع در دنیا است و نوجوانان از گروه های در معرض خطرکم خونی ناشی از فقر آهن هستند. از آنجا که یکی از روش های مطرح برای آموزش نوجوانان، آموزش همتایان می باشد مطالعه حاضر با هدف مقایسه دو روش آموزش همتایان و مستقیم بر بسامد مصرف هفتگی مواد غذایی حاوی آهن و آگاهی در مورد فقرآهن در دانش آموزان دختر مقطع سوم راهنمایی شهر تبریز در سال 91- 90 انجام گرفت.
مطالعه حاضر یک کارآزمایی بالینی تصادفی است که در10 مدرسه منتخب روی 885 دانش آموز دختر انجام شد. مدارس به روش نمونه گیری تصادفی از بین مدارس راهنمایی مناطق پنجگانه تبریز انتخاب شدند و بسامد مصرف هفتگی 30 آیتم غذایی حاوی آهن و سطح آگاهی در مورد فقرآهن دانش آموزان قبل و بعد از دو روش آموزشی همتایان (آموزش تعدادی از دانش آموزان یک کلاس به همشاگردی های خود) و مستقیم (آموزش توسط پژوهشگر) تعیین گردید. ابزار گرد آوری داده ها، پرسشنامه خود ساخته حاوی اطلاعات فردی - اجتماعی و سوالات سنجش آگاهی و بسامد مصرف مواد غذایی غنی از آهن بود که پس از تعیین روایی و پایایی قبل و سه ماه بعد از مداخله آموزشی توسط نمونه ها تکمیل و داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS v.13 و آزمون های توصیفی-تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میانگین نمره آگاهی پیش آزمون در گروه آموزش همتایان از 1/50 به 7/69 و در گروه آموزش مستقیم از 5/54 به 5/70 در پس آزمون ارتقاء یافت که این تفاوت در هر دو گروه از نظر آماری معنی دار بود (001/0P=). تفاوت معنی داری در مقایسه بین دو گروه آموزشی در پس آزمون وجود داشت و میزان ارتقاء آگاهی در آموزش همتایان بطور معنی داری بیشتر از آموزش مستقیم بود (001/0=p). بسامد هفتگی مصرف گروه های غذایی، تفاوت معنی داری را بین دو گروه آموزشی قبل و بعد از مداخله نشان نداد.
آموزش همتایان در افزایش آگاهی دانش آموزان در زمینه فقر آهن موثر است و از این رویکرد آموزشی ارزان می توان به عنوان روش آموزشی مکمل در کنار سایر روش های آموزشی در جهت ارتقاء آگاهی دانش آموزان استفاده نمود.