بررسی تطبیقی زیبایی شناسی «ای هام» در بلاغت عربی و فارسی

«ای هام» که به آن «توریه»، «توهیم» و «تخییل» نیز گفته می شود، با ارزشترین فنون و هنری ترین آرایه ادبی به حساب آمده است. در ای هام، سخنور در ترفندی هنرمندانه و از رهگذر توسعه معنایی لفظ، به آفرینش لایه های مختلفی از معنا دست می زند. در تعریف ای هام گفته اند: عبارت است از اینکه لفظی دارای دو معنی نزدیک و دور (یا غریب) باشد و گوینده معنای دور را اراده کند، اما شنونده گمان برد معنای نزدیک اراده شده است. برای ای هام انواع گوناگونی را برشمرده اند، از جمله: ای هام مجرد، ای هام مرشح، ای هام مبین، ای هام تناسب، ای هام تضاد، ای هام مرکب، ای هام توکید، ای هام توالد ضدین، ای هام تبادر و...
در این مقاله سعی شده است صنعت ای هام و فرایند تولید آن در انواع مختلفی که از آن ذکر شده است، مورد مطالعه قرار گرفته و تفاوت هایی که در تقسیم آن از نظر بلاغت فارسی و عربی وجود دارد؛ همچنین، ارتباط آن آن با هنر ابهام بررسی گردد.