کانی شناسی تبخیری های توالی کواترنری و بررسی تحولات شیمیایی شورابه در پلایای میقان اراک

در این مقاله رسوب ها و شورابه های برداشت شده از حوضه ی رسوبی پلایای میقان واقع در 15 کیلومتری شمال شرقی شهر اراک مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های تهیه شده از گمانه ها و رسوب های سطحی از بستر پلایا، مورد بررسی های کانی شناسی با پرتو ایکس (XRD) و رسوب شناسی قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که رسوب های بستر دریاچه از نوع شیمیایی (تبخیری) و آواری (کوارتز، مسکویت و کانی های رسی) تشکیل شده اند. کانی های تبخیری شامل کلسیت، ژیپس، هالیت، گلوبریت، تناردیت، پلی هالیت و ناترون و به میزان بسیار اندک دولومیت، منیزیت، باسانیت و سیلویت هستند. بررسی نمونه های سطحی، بیانگر ته نشست کانی های کربناتی و سولفاتی در حاشیه ی حوضه و کانی هایی با قابلیت انحلال بالا نظیر هالیت در مرکز پلایا است. به عبارت دیگر نوعی منطقه بندی کانی شناسی در این پلایا قابل تشخیص بوده و کانی های تبخیری موجود در آن براساس قوانین ترمودینامیکی به ترتیب از حاشیه ی حوضه به مرکز آن نظام یافته اند و تقریبا از طرح چشم گاوی پیروی می کنند. بررسی چگونگی تحولات شیمیایی شورابه در رابطه با ته نشست کانی های تبخیری، بیانگر تکامل بالای شورابه های پلایای میقان تا حد تشکیل کانی های کلریدی، نمک های تلخ و شورابه نوع Na-Cl-SO4 است.