معرفی خصوصیات چوب گردوی (Juglans regia) مورد استفاده در ساخت ساز سنتی سنتور

استفاده از چوب در هنرهای بومی و سنتی ایران از دیرباز رواج داشته است. این مهم از یکسو وابسته به ظاهر زیبا و نقشهای چشمنواز چوب است و از سوی دیگر بهواسطه خصوصیات خاص و منحصر بهفرد آن. از جمله کاربردهای بومی چوب، استفاده از آن در سازهای موسیقی است. بر این اساس هنرمندان قدیمی بر پایه تجربه و آزمون و خطا به انتخاب چوب ها برای هریک از سازها پرداختهاند. گردو نیز در این میان بهلحاظ زیبایی های ظاهری و نیز خواص خود در ساخت ساز سنتور بیشترین کاربرد را یافته است. بسیاری از استادان ساخت ساز براساس دانش بومی بهدستهبندی و گروهبندی این سازها پرداخته اند. در این بررسی بر آن شدیم تا جزئیات بیشتری از خواص چوب گردو را کشف نموده و آن را با دانش بومی موجود مقایسه نماییم. چوب گردو از نظر خصوصیات آناتومیکی شبه بخش روزنه ای است. پارانشیم های محوری آن به مقدار زیاد و در نوار های کوتاه و بریده مماسی قرار گرفته است؛ بنابراین این چوب یکی از چوب های نسبتا الاستیک است. عناصر آوندی آن کوتاه و مواج هستند. فیبر ها دارای دیواره ی نازک و گاهی متوسط و اشعه های چوبی همگن و گاهی نا همگن هستند. همچنین در برش های طولی نقش و نگار زیبائی به وجود می آورد. بین نمونه های چوب مورد بررسی، از نظر خواص فیزیکی، آناتومیکی، ویژگی های صوتی و نوع صفحه اختلافاتی مشاهده شد. نمونه های با دانسیته بالاتر مدول الاستیسیته ی بالاتری نیز داشتند. رابطه کاهشی استاندارد بین خواص صوتی تمامی نمونه ها صرفنظر از نوع صفحه یا نوع چوب مشاهد شد. همچنین نتایج آزمون های صوتی، با نظرات اساتید مبنی بر تفکیک نمونه ها به جز یک مورد همخوانی داشت.