اثر شوری بر سلولز، همی سلولز و لیگنین ساقه و برگ و خصوصیات دیواره های سلولی ساقه کوشیا (Kochia scoparia)

تولید علوفه در کشاورزی شور زیست یک راهکار عملی جهت استفاده از منابع آب و خاک شور می باشد. در این راستا توجه به کیفیت علوفه تولید شده می تواند در افزایش تولیدات دامی موثر باشد. به منظور بررسی اثر شوری بر وضعیت ساختار سلولی ساقه و همچنین ترکیبات برگ و ساقه کوشیا مطالعه ای با استفاده از سه سطح شوری (2/5، 5/10 و 1/23 دسی زیمنس بر متر) و سه توده کوشیا (بیرجند، بروجرد و سبزوار) با سه تکرار به صورت آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. در این آزمایش صفات مورد بررسی شامل؛ ضخامت دیواره های مختلف سلولی، درصد سلول های مختلف در برش عرضی ساقه، درصد سلولز، همی سلولز و لیگنین برگ، ساقه و کل اندام هوایی بودند. نتایج نشان داد که بین سطوح شوری و توده های مورد مطالعه از نظر تمام صفات مورد ارزیابی به استثنای درصد لیگنین ساقه و درصد لیگنین کل اختلاف معنی داری وجود ندارد. ضخامت دیواره های مختلف سلولی سلول های اپیدرمی ساقه 11/1، کلرانشیم 12/1، کوتیکول کلرانشیم 92/0، فیبرهای آوندی 67/3، متوسط ضخامت دستجات آوند چوبی 82/2 و پارانشیم 02/1 میکرون بود. در برش عرضی ساقه سهم پارانشیم مغز 56/55%، متوسط ضخامت دستجات آوند چوبی % 16/24، فیبرهای آوندی % 73/2 و سلول های اپیدرمی، کلرانشیم و کورتیکول کلرانشیم در مجموع %51/17 بود. درصد سلولز، همی سلولز و لیگنین در اندام های مختلف کوشیا نشان داد که ساقه دارای درصد سلولز بیشتری نسبت به برگ بود ولی درصد همی سلولز در برگ بیشتر از ساقه بود. افزایش سطح تنش شوری به 5/10 دسی زیمنس بر متر موجب کاهش درصد لیگنین ساقه (2/1 درصد)، برگ (2/2 درصد) و کل اندام هوایی (9/5 درصد) شد. همبستگی بین درصد لیگنین کل با ضخامت دیواره اپیدرم ساقه و ضخامت دیواره فیبرهای آوندی ساقه مثبت و معنی دار بود ولی این همبستگی با درصد سلولز ساقه و درصد همی سلولز کل منفی و معنی دار بود. در کل با وجود عدم تغییر ضخامت دیواره های سلولی ساقه در اثر تنش شوری در 5/10 دسی زیمنس بر متر، کاهش لیگنینی شدن در اثر شوری می تواند افزایش کیفیت علوفه را به دنبال داشته باشد.