بررسی عوامل محیطی موثر بر میزان فرسایش آبی مطالعه موردی: حوزه آبخیزمنطقه طالقان، زیر حوزه ورکش

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر برخی از عوامل محیطی بر میزان فرسایش، تعیین مهمترین آنها و شناخت روابط حاکم بین میزان فرسایش در واحد های کاری و عوامل محیطی (خصوصیات خاک، شیب، جهت، ارتفاع، مقاومت سنگ، رخساره و درصد پوشش گیاهی) می باشد. به منظور تهیه نقشه واحدهای کاری به روش ژئومرفولوژی ابتدا شیب، جهت، طبقات ارتفاعی، سنگ شناسی و رخساره های ژئومرفولوژی تهیه و از تلفیق آنها نقشه واحدهای کاری تهیه شد. سپس نمونه برداری از پوشش گیاهی به روش تصادفی- سیستماتیک در 10 پلات همراه با تعیین درصد تاج پوشش گیاهی در هر واحدکاری صورت گرفت. اندازه پلاتهای نمونه برداری با توجه به نوع و پراکنش گونه های گیاهی به روش حداقل سطح تعیین شد. به منظور بررسی خصوصیات خاک منطقه، در هر واحد کاری 5 پروفیل حفر گردیده و از عمق 50-0 سانتی متری نمونه برداری صورت گرفت سپس ویژگی هایی خاکشناسی شامل بافت، درصد آهک، درصد ماده آلی، درصد سنگ سنگریزه، اسیدیته و هدایت اکتریکی اندازه گیری شد. میزان فرسایش آبی در هر واحد کاری به روش E.P.M تعیین گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آنالیز مولفه های اصلی (PCA) استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که از میان عوامل محیطی مورد بررسی به ترتیب ماده آلی، رخساره فرسایشی، درصد پوشش گیاهی و درصد آهک به عنوان مولفه اصلی اول 993/33 درصد و درصد سیلت، جنس سنگ و درصد رس به عنوان مولفه اصلی دوم 295/17 درصد و در مجموع از میان عوامل مورد بررسی 288/51 درصد از میزان تغییرات فرسایش در حوزه آبخیز ورکش طالقان را توجیه می کنند.