ارزیابی جو روانی- اجتماعی کلاس درس در شناسایی ساختار درونی مدرسه و ارتباط آن با خلاقیت دانش آموزان

از آنجا که محیط کلاس درس در فرایند تدریس و یادگیری و همچنین رشد شناختی و عاطفی دانش آموزان نقش مهمی دارد، بنابراین، هدف اساسی این پژوهش ارزیابی جو روانی- اجتماعی کلاس درس برای شناسایی ساختار درونی مدرسه و ارتباط آن با خلاقیت دانش آموزان در سال تحصیلی 90 – 89 می باشد.
این پژوهش با توجه به هدف خود از نوع مطالعات کاربردی و بر حسب روش و گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی بوده و جامعه آماری آن شامل کلیه دانش آموزان پایه پنجم مدارس ابتدایی دولتی شهر تهران در سال تحصیلی 90-89 است. تعداد 378 دانش آموز پسر در پژوهش حاضر شرکت داشتند که با ترکیبی از روش های نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای و طبقه ای نسبی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها نیز شامل دو پرسشنامه محقق ساخته (پرسشنامه جو روانی- اجتماعی کلاس و پرسشنامه خلاقیت) بوده است. برای تحلیل داده ها از آمار استنباطی (آزمون دو جمله ای و رگرسیون چندگانه گام به گام)، و نرم افزار «اس.پی.اس.اس.» استفاده گردید.
یافته های پژوهش نشان داد که دانش آموزان پایه پنجم مولفه های (برخورداری از حمایت معلم، نظم و سازماندهی به مطالب) را مطلوب و مولفه های از قبیل (مشارکت، وابستگی متقابل میان دانش آموزان، اهمیت دادن به کار و تکلیف، کاربست قوانین و مقررات) را نسبتا مطلوب و مولفه (نوآوری آموزشی) را نامطلوب ارزیابی کردند. همچنین نتایج رگرسیون چندگانه گام به گام در این پژوهش نشان داد که سه مولفه جو روانی- اجتماعی از قبیل نوآوری آموزشی، برخورداری از حمایت معلم، وابستگی متقابل میان دانش آموزان قدرت پیش بینی خلاقیت را دارند.
از آن جا که جو کلاس درس تصمیم گیرنده اصلی یادگیری و رفتار کلاسی می باشد و نیز بر اساس نتایج این پژوهش تا حدودی قادر به پیش بینی خلاقیت دانش آموزان است، باید معلمان، و همچنین دانش آموزان به منظور ترغیب خلاقیتشان محیط گرم، صمیمی، و یادگیری عاطفی را ترویج دهند، و از این طریق منجر به اصلاح و بهبود مدرسه شوند.