بررسی امکان نوصدرایی بودن اندیشه ملا هادی سبزواری

در گفتمان فلسفی نوصدرایی، در سه زمینه صوری، روشی، و محتوایی، دگرگونی روی داده است. در فلسفه ملا هادی سبزواری نیز در این زمینه ها دگرگونی و تجددی روی داده که بر این اساس، او را آغازگر جنبش فلسفی نوصدرایی معرفی می کنیم. سیر اندیشه او در مسیر حکمت صدرایی بوده و در مواردی با ملاصدرا اختلاف نظر داشته؛ اما ابداعاتی نیز در اندیشه او وجود دارد. در ساختار صوری و روشی، استفاده او از منطق و سبک نگارش شرح منظومه، با توجه به شرایط اجتماعی و نیاز زمان، بیان کننده تجدد در ساختار اندیشه اوست. او، بخش نخست مهم ترین کتاب خود را به منطق اختصاص داده؛ در حالی که ملاصدرا از منطق سخن نگفته است. در زمینه محتوا نیز در مبحث علم، اتحاد عاقل و معقول، ترکیب ماده و صورت، ادراک کلیات عقلی، حدوث و... اختلاف نظرهایی میان او با ملاصدرا وجود دارد. بر این اساس، در این مقاله، ضمن بررسی زمینه های مختلف اندیشه حکیم سبزواری، تجدد و دگرگونی ها را بیان می کنیم؛ و با دلایلی او را به عنوان آغازگر جنبش نوصدرایی معرفی می کنیم؛ جنبشی که پس از سبزواری، به دست علامه طباطبایی استحکام یافت.