تعیین دامنه وابستگی فضایی ریسک سیستماتیک عملکرد گندم دیم در ایران: کاربرد الگوهای خودرگرسیون فضایی

هدف از مطالعه حاضر، تبیین الگوی وابستگی فضایی ریسک سیستماتیک عملکرد گندم دیم در ایران با بهره گیری از الگوهای خودرگرسیون فضایی است. به این منظور، مناطق همسایه بر اساس روش مجاورت مثلث بندی دلانی[1] مشخص و میزان همبستگی فضایی بین عملکرد گندم دیم در این مناطق در قالب الگوهای خودرگرسیون فضایی اندازه گیری شد. به علاوه نقش متغیرهای اقلیمی دما و باران در توضیح بیشتر تغییرات عملکرد گندم دیم مشخص شد. نتایج نشان داد ریسک عملکرد گندم دیم در کشور ماهیت سیستماتیک دارد و مجموعه قابل توجهی از شهرستان های تولیدکننده این محصول را در بر می گیرد. همچنین شدت همبستگی فضایی بین مناطق همسایه متفاوت است. گفتنی است تغییرات متغیرهای باران و دما در ایجاد این همبستگی نقش دارند؛ به طوری که در سال هایی که شدت تغییرات باران و یا دما بیشتر است، همبستگی بروز تغییرات در تولید این محصول نیز افزایش می یابد. اطلاعات این تحقیق می تواند در تدوین پرتفوی بیمه ای بخش کشاورزی استفاده شود و ریسک بیمه گر را کاهش دهد.