تعیین الگوی توزیع فضایی شته مومی کلم Brevicoryne brasicae و زنبور پارازیتوئید Diaeretiella rapae و ایجاد یک برنامه نمونه برداری با سطح دقت ثابت

آگاهی از الگوی توزیع فضایی اطلاعات مهمی را برای درک رفتار اساسی یک گونه فراهم می کند. از منظر تحقیقاتی، اطلاعات در مورد الگوی پراکنش، برای مشخص کردن الگوی نمونه برداری، تعیین بهینه اندازه نمونه و ساخت برنامه های نمونه برداری دنباله ای می-تواند به کار رود. در هر برنامه مدیریت تلفیقی کنترل آفات نمونه برداری از جمعیت آفت و دشمنان طبیعی اش یک جزء کلیدی به شمار می رود. به همین منظور طی فصل زراعی 1390-1389 برای تخمین جمعیت شته مومی کلم Brevicoryne brassicae (L.) و زنبور پارازیتوئید اصلی آن Mc\''Intosh Diaeretiella rapae اقدام به نمونه برداری از جمعیت آن ها در دو مزرعه کلزا با روش های آبیاری بارانی و غرقابی در منطقه دستجرد استان همدان شد. نمونه برداری به صورت هفتگی انجام و الگوی پراکنش فضایی با استفاده از روش های قانون نمایی تایلور و شاخص ایوائو تعیین گردید. با استفاده از قانون تایلور، مقدار ضریب b برای شته مومی کلم در مزارع آبیاری بارانی و غرقابی به ترتیب 211/0±770/1 و 122/0±759/1 و برای زنبور پارازیتوئید D. rapae 0667/0±493/1 و 125/0±527/1 برآورد شد که نشان دهنده تجمعی بودن الگوی پراکنش هر دو گونه در هر دو روش آبیاری است. با توجه به برازش بهتر مدل تایلور با داده ها ضرایب برآورد شده α و β با استفاده از این مدل در معادله گرین برای ایجاد برنامه نمونه برداری با دقت ثابت برای تعیین انبوهی شته مومی کلم مورد استفاده قرار گرفت. نتایج به دست آمده می تواند در مدیریت جمعیت شته مومی کلم در مزارع کلزا مورد استفاده قرار گیرد.