شیمی کانی ها و تغییرات جرم عناصر در طی دگرسانی توده نفوذی پنج کوه (دامغان، ایران)

دگرسان شده توده نفوذی بعد از ائوسن پنج کوه نشان می دهد که این توده بعد از جایگیری و تبلور، به ترتیب تحت تاثیر دو دگرسانی سدیک – کلسیک و پتاسیک قرار گرفته است. سنگهای سالم دارای ترکیب سینیتی بوده و پلاژیوکلاز (لابرادوریت)، فلدسپار پتاسیک، دیوپسید و بیوتیت ماگمایی کانی های اصلی و منیتیت، اسفن و آپاتیت Na-Ca کانی های فرعی می باشند. سنگهایی که در معرض دگرسانی قرار گرفته اند دارای ظاهری آبشویی شده بوده و به ترکیبی معادل مونزونیت تبدیل شده اند. آلبیتی شدن حاشیه پلاژیوکلاز اسکاپولیتی شدن شدید پلاژیوکلاز (ماریالیت، (An10Ab85Or5) و آلبیت با الگوی صفحه شطرنجی برخی از مه مترین (Ma97Me2 خصوصیات سنگهایی است که در معرض این نوع دگرسانی قرار گرفته اند. همچنین منیتیت ماگمایی که در پیروکسن و بیوتیت در برگرفته شده است نیز تا اندازه ای کوچک و یا حذف شده است. از نظر ساختاری این نوع دگرسانی با رگه و رگچه های حاوی مجموعه کانی های آلبیت، اسکاپولیت، آنالسیم، کلینوپیروکسن، اسفن و آپاتیت کنترل شده است. پیروکسن در سیینیت، مونزونیت و همچنین رگه های آلبیت – اسکاپولیت ترکیب یکسانی دارد (به طور میانگین، این بدان معناست سیالات گرمابی تاثیری بر روی؛ (Wo48En38Fo12 ترکیب پیروکسن ماگمایی نداشته است. میانگین محتوای ارتوز تا Or بلورهای فلدسپار پتاسیم در سنگهای سالم و دگرسان شده از 90 تغییر می نماید. بر اساس نمودارهای بدست آمده از روش Or84 در طی این دگرسانی نسبتا غیر متحرک بوده اند. REEs و Ti، ایزوکن تغییرات جرم محاسبه شده بسته به شدت دگرسانی از 10 تا 20 از دست رفته در K و Fe درصد تغییر می نماید. در مقابل، محتوای این دگرسانی، سنگهای دیگر را تحت تاثیر قرار داده و موجب رخداد دگرسانی پتاسیک شده است. سنگهای متاثر از این دگرسانی با شواهدی از تبدیل پیروکسن ماگمایی و بیوتیت به بیوتیتهای تکه ای (دارای پلی کروئیسم سبز تیره و اسفن دانه ریز ثانویه) و همچنین پلاژیوکلازهای احاطه شده با حلقه هایی از فلدسپار پتاسیم شناخته می شوند.