مروری بر تماس و سمیت دی اکسین ها

دی اکسین ها و ترکیبات مشابه آن به عنوان گروه بزرگی از ترکیبات آلی از 419 ترکیب مختلف تشکیل شده اند که از جمله آن ها می توان به دی بنزو دی اکسین های پلی کلرینه (PCDDs)، دی بنزو دی فوران های پلی کلرینه (PCDFs) و پلی کلرینه های بی فنیل ((PCBs اشاره کرد. دی اکسین ها در صنعت به عنوان محصولات جانبی احتراق در برخی فرآیندهای صنعتی مانند فرآیند سفید کردن کاغذ و چوب با ترکیبات کلردار و فرآیند ذوب تولید می گردند. حلالیت بالا در چربی، تجمع زیستی در زنجیره غذایی و انتشار در مسافت های طولانی از منبع انتشار از ویژگی های مهم این ترکیبات می باشد. مواجه شدن انسان با این ترکیبات عمدتا از طریق مصرف غذای آلوده، به خصوص غذاهای دریایی اتفاق می افتد که سبب بروز اختلال عملکردی در بسیاری از ارگان های بدن مثل کبد، کلیه، سیستم ایمنی، سیستم عصبی و دستگاه تولید مثلی می گردد. به دلیل سرطان زا بودن دی اکسین در انسان، تعدادی از کشورها استانداردهای بسیار دقیقی برای انتشار آن ها در محصولات غذایی تدوین نموده اند و با اشاره و تاکید بر منابع انتشار این ترکیبات در چهار گروه اصلی شامل زباله سوزی، احتراق، منابع صنعتی و منابع طبیعی، به فکر راهکارهایی جهت پیشگیری یا کاهش تولید این محصولات فرعی افتاده اند. جدید ترین تکنولوژی ها برای کاهش تشکیل و انتشار دی اکسین ها از منابعی مانند گاز دودکش ها، خاکستر فرار و خاک شامل تصفیه گاز دودکش ها، خاکستر فرار و احیاء خاک و رسوبات می باشد. این مقاله مروری سعی دارد به طور گذرا و جمع بندی شده به تماس و سمیت دی اکسین ها با انسان و استانداردهای تدوین شده در کشورهای مختلف اشاره نماید.