بررسی وضعیت کودکان در سن تحصیل خیابانی شهر مشهد

پدیده کودکان خیابانی یکی از معضلات گریبان گیر اکثر شهرهای بزرگ در جهان معاصر است. در این تحقیق هدف کلی شناسایی وضعیت کودکان خیابانی در شهر مشهد است.
روش پژوهش از نوع توصیفی است. این مطالعه کودکان خیابانی در سن تحصیل شهر مشهد را در سال تحصیلی 90-89 مورد مطالعه قرار داده است. به این منظور243 کودک خیابانی به روش نمونه گیری اشباعی انتخاب شدند. و با طراحی مدل پژوهشی پیمایشی مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش از پرسشنامه محقق ساخت استفاده گردید.
پاسخی که کودکان به سوالات پرسشنامه داده بودند با همه جزئیات کد گذاری و سپس با استفاده از نرم افزار spss16 جداول آماره های توصیفی استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافته های پژوهش نشان می دهند که 3/24 درصد کودکان خیابانی از سوی خانواده تنبیه و مورد خشونت قرار گرفتند. 3/17 درصد به موادی چون سیگار، حشیش، تریاک، شیره، و قرص های روانگردان اعتیاد دارند. از 243 کودک خیابانی132 نفر مهاجر هستند که اکثریت آنان پدرانی افغانستانی و مادرانی ایرانی دارند.3/12 درصد سوابق محکومیتی و 2/17 درصد تجربه جنسی داشته اند. همچنین 2/35 درصد در وضعیت عدم سلامت به سر میبرند. 8/14در صد دارای معلولیت ذهنی و 9/9 در صد دچار معلولیت جسمی–حرکتی میباشند.3/12 درصد، بی سواد، 4/65 درصد در حد ابتدایی، 16 درصد راهنمایی و2/6 درصد در حد متوسطه تحصیل کرده اند.
بنظر می رسد عواملی چون نارسایی نهادهای اجتماعی مانند خانواده و مدرسه، فقر اقتصادی خانواده ها، مشکل انطباق با شیوه های زندگی درشهرهای بزرگ، آلودگی و آسیب زا بودن محلات حاشیه شهر، الگوهای نادرست کنش متقابل شهروندان و کودکان خیابانی، ازدواجهای غیر رسمی دختران ایرانی با مردان تبعه خارجی از جمله عواملی هستند که پدیده کودکان خیابانی (که عمدتا کودکان کار در خیابان هستند)، کماکان به عنوان مشکلی اجتماعی در شهر مشهد خود نمایی کند. به نظر میرسد در پرتوی پژوهش و همکاری های میان بخشی و برنامه ریزی میتوان این آسیب و مشکل اجتماعی را کنترل و تا حدی کاهش داد.