ژئوشیمی تورمالین های موجود در دایک های پگماتیتی و آپلیتی مجموعه پلوتونیک الوند و سنگ های دگرگون منطقه همدان

دایک های پگماتیتی و آپلیتی موجود در مجموعه ی پلوتونیک الوند و سنگ های دگرگون مجاورتی نزدیک به این توده (هورنفلس ها) آخرین فاز ماگمایی در این منطقه است. در فواصل دورتر از توده ی الوند نیز، دایک های پگماتیتی- آپلیتی به درون سنگ های دگرگون ناحیه ای منطقه نفوذ کرده اند. تورمالین های موجود در دایک های الوند، به صورت گرهک های کروی، هم رشدی های گرافیکی تورمالین- فلدسپار و تورمالین- کوارتز و تورمالین های خورشیدی (لوکسولیانیت) دیده می شود، اما در پگماتیت های مناطق زمان آباد- منگاوی اغلب به صورت تورمالین های یوهدرال پگماتیتی دیده می شود. تورمالین های موجود در این دایک ها در گروه تورمالین های قلیایی قرار می گیرند و از لحاظ ترکیبی دارای ترکیب شورل- دراویت هستند. با توجه به روندهای مشاهده شده در نمودارها، واکنش های جانشینی انجام گرفته در این تورمالین ها شامل {(Mg،Fe)Na}-1{، Al}، جانشینی Al در موقعیت Y و AlNa-1Mg-1 است. بر اساس ویژگی های ژئوشیمیایی این تورمالین ها، مثل متغیر بودن نسبت Fe/(Fe+Mg)، قرار گرفتن برخی از نمونه ها در حد فاصل بین دو بردار تهی شده از قلیایی ها و پروتون زدایی، قرار گرفتن تعدادی از نمونه ها در خارج از این دو بردار و طیف گسترده ی F در تورمالین های مورد بررسی؛ هر دو فرایند ماگمایی و گرمابی در تشکیل این تورمالین ها نقش داشته اند. تورمالین های یاد شده وابسته به گرانیتوئیدهای فقیر از لیتیم، پگماتیت ها و آپلیت های وابسته هستند.