بررسی ارتباط غلظت گاز نیتروس اکساید بر مقدار کورتیزول ادرار در کارکنان اطاق های عمل

گاز بیهوشی نایتروس اکساید رایج ترین گاز بیهوشی مورد استفاده در اتاق های عمل است که به عنوان ماده بیهوشی دهنده و ضد درد ضعیف ب کار می رود. سطح کورتیزول سرم بعنوان یکی از نشانگرهای استرس بوده و بالا بودن این فاکتور می تواند حاکی از ایجاد حالات استرسی و عصبی بشمار آید. هدف از مطالعه بررسی ارتباط غلظت عوامل بیهوشی (نیتروس اکساید) بر مقدار کورتیزول ادرار کارکنان اتاق عمل می باشد.
این مطالعه از نوع توصیفی مقطعی و همبستگی می باشد. جامعه پژوهش را پرسنل اتاق عمل (30نفر) و پرسنل بخش اداری (30نفر) بیمارستان بعثت همدان تشکیل دادند. ابتدا غلظت گاز نیتروس اکساید در اتاق های عمل بیمارستان بعثت در طی یک هفته کاری در نوبت صبح و بعدازظهر اندازه گیری شد. جهت بررسی میزان تاثیر استنشاق و جذب عوامل شیمیایی مضر بر فاکتو رهای نوروبیولوژیک نیز در آغاز و پایان هر روز کاری (بمدت 5 روز) از هر گروه آزمون و کنترل نمونه ادرار گرفته شد و اندازه گیری سطح کورتیزول انجام شد.
غلظت عوامل بیهوشی و ضد عفونی کننده در فضای اتاق عمل 388.26 ± 101.4 پی پی ام بود. سطح کورتیزول در نمونه ادرار پرسنل شاغل در اتاق عمل، قبل و بعد از یک روز بمدت 5 روز 648.4± 2.74 پی پی ام بود. میانگین سطح کورتیزول در نمونه ادرار پرسنل شاغل در بخش اداری (ب عنوان گروه کنترل)، قبل و بعد از یک روز بمدت 5 روز 579.2 ± 3.1 بود (0/05>P). از طرفی یافته های پ‍ژوهش نشان می دهد بین میانگین تراکم گاز نایتروس اکساید محیط تنفسی کارکنان اتاق های عمل و ریکاوری بر حسب 3 زمان نمونه برداری در یک روز با توجه به آزمون آماری آنووا (0/05> P) اختلاف معنی داری (0/028=P) وجود دارد. ضمنا در مقایسه میانگین و انحراف معیار کورتیزول آزاد ادرار بر حسب نانو گرم بر میلی لیتر بین دو گروه شاهد و کنترل با توجه به آزمون تی (0/599= P) اختلاف معنی داری مشاهده نگردید(P< 0/05).
در نهایت یافته های پ‍ژوهش طبق آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان میدهد که ارتباط مستقیم و مثبت و ناقصی بین غلظت گاز نیتروس اکساید در فضای اتاق عمل و کورتیزول آزاد ادرار (نانو گرم بر میلیلیتر) پرسنل اتاق عمل وجود دارد (r=0/875) (P=0/004). این بدین معنی است که با افزایش میزان غلظت گاز نیتروس اکساید در فضای اتاق عمل میزان کورتیزول آزاد ادرار پرسنل اتاق عمل افزایش می یابد (P< 0/05).