بررسی و نقد تحقیقات اپیدمیولوژی توصیفی دندانپزشکی منتشر شده ایران در سال های 1375 تا 1388

با توجه به استقبال عمومی پژوهشگران برای انجام تحقیقات مبتنی بر شواهد در سال های اخیر جمع بندی، نقد، و حذف خطاها در مطالعات پیشین یکی از ضرورت ها می باشد. با توجه به شمار بسیار اندک مطالعات نقد در حیطه دندانپزشکی و به خصوص مطالعات اپیدمیولوژی توصیفی، مطالعه حاضر به گردآوری مجموعه مطالعات اپیدمیولوژی توصیفی و نقد آنها پرداخته است.
مطالعات اپیدمیولوژی توصیفی انجام شده در حیطه دندانپزشکی در کشور ایران که در سال های 88-1375 منتشر شده اند، گردآوری و با هشت معیار بر طبق دستورالعمل استاندارد امتیاز دهی شدند: روش نمونه گیری، چارچوب نمونه گیری، حجم نمونه، ابزار اندازه گیری مناسب، اندازه گیری بدون جهت گیری، نسبت پاسخدهی، ذکر فاصله اطمینان و توضیح نمونه ها.
بیشترین امتیاز کسب شده از میان 91 مقاله مربوط به معیار «توضیح کامل نمونه ها» بود که 72 مقاله امتیاز آن را کسب کرده بودند. «نسبت پاسخ دهی» کمترین میزان امتیاز کسب شده را با تنها 2 مقاله داشت. میانگین کل امتیازهای کسب شده در مجموع این 91 مقاله، 2/64 (از مجموع 8 امتیاز) بود. عدم انجام نمونه گیری تصادفی و عدم ذکر چارچوب نمونه گیری و روش محاسبه حجم نمونه از خطاهای مشهود در نمونه گیری مطالعات بودند. علیرغم بکارگیری معیارهای صحیح اندازه گیری، بسیاری از مطالعات به توضیح کامل و روشن آن نپرداخته بودند.
برای انجام مطالعات اپیدمیولوژیکی که تعریف صحیح و قابل استنادی از وضعیت واقعی یک مشکل ارائه دهند، رفع نواقص ذکر شده و افزایش کیفیت مقالات منتشر شده در ایران ضروری به نظر می رسد.