بررسی راه کارهای کاهنده فرسایش خاک اراضی دیم

در مناطق خشک و نیمه خشک، انجام شخم در جهت شیب به خصوص در زمان وقوع بارندگی های با شدت زیاد، منجر به فرسایش و هدررفت بیشتر خاک می شود. با اعمال روش های مدیریتی و بهزراعی میتوان از میزان اثرات نامطلوب عملیات خاک ورزی در اینگونه اراضی کاست. به منظور بررسی اثر شخم عمود بر جهت شیب و کاربرد مالچ کاه و کلش در کاستن اثرات نامطلوب عملیات خاکورزی بر فرسایش خاک، این تحقیق در 18 کرت استاندارد واقع بر سه طبقه شیب 12-0، 20-12 و 40-20 درصد با سه تکرار، در قالب کرت های خرد شده در پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال متفاوت در ایستگاه تحقیقاتی پخش سیلاب سهرین قره چریان اجرا شد. در سال زراعی 82-81 در نیمی از کرت ها شخم در جهت شیب و در نیمی دیگر شخم عمود بر جهت شیب اعمال شد. در سال زراعی 84-83 در تمامی کرتها شخم در جهت شیب اعمال شده، در نیمی از آنها کاه و کلش گندم به مقدار پنج تن در هکتار به صورت مالچ سطحی پاشیده شد. در طول دوره بررسی، بعد از هر واقعه بارندگی منجر به روان آب، اقدام به نمونه برداری و اندازه گیری مقدار رسوب جمع شده در مخازن نصب شده در انتهای کرت ها شد. بررسی نتایج نشان داد که اعمال شخم عمود بر جهت شیب، سبب کاهش 10/1، 11/5 و 10/4برابر میزان هدررفت خاک در کرت های شخم خورده در جهت شیب شد. کاربرد مالچ نیز سبب کاهش 36/9، 10/8و 55/4 برابر میزان هدررفت خاک در کرت های بدون کاربرد مالچ و به ترتیب برای طبقات شیب 12-0، 20-12 و 40-20 درصد شد. این نتایج موید افزایش نفوذ و کاهش هدررفت خاک با اعمال شخم عمود بر جهت شیب و کار برد مالچ کاه و کلش است.