جایگاه منظر در توسعه پایدار

در ابتدای بحث لازم است به یادآوری مفاهیم و تعاریف پایه منظر که امروزه در محافل علمی اروپا و سایر کشورها پذیرفته شده اند، پرداخته شود. واژه منظر واژه ای چندمعنایی است که در پیوستگی عینیت ذهنیت معنا می شود: از منظر مادی یا عینی که جغرافیدان ها و دانشمندان علوم طبیعی به آن می پردازند تا منظر غیر مادی یا ذهنی که برآمده از تاریخ و به ویژه هنر است.
منظر در پژوهش ها و ادبیات علمی عبارت از ساختاری اجتماعی با ابعاد دوگانه مادی و غیرمادی است. امروزه در اروپا، اکثر متخصصان علمی و مسئولان خدمات مهندسی در آمایش سرزمین، به تعریفی که در کنوانسیون اروپایی منظر آمده رجوع می کنند: «بخشی از سرزمین، آن گونه که توسط جمعیت ها درک می شود و نتیجه عوامل طبیعی یا انسانی و روابط این دو با هم است».
منظر محصول تعامل میان عوامل مادی و غیر مادی است: فعالیت های اقتصادی با تغییردادن بستر بیوفیزیک، منظر مادی (مواد بی جان و بیولوژیک، از جمله جسم انسانی) را تولید می کنند. در عین حال جوامع در طول تاریخ، براساس تکامل روابط اجتماعی با طبیعت، منظر را بازنمایی می کنند. این تغییرات در منظر مادی، به نوبه خود مظاهر اجتماعی منظر را تغییر می دهند و نیروی محرکه کنش و همچنین انگیزه کنش سیاسی می شود. در نتیجه جوامع براساس بازنمایی هایی که از دینامیک های خود می کنند، در منظر مداخله می کنند.
توسعه پایدار در 1987 در گزارش برانتلند (WCED، 1987) تعریف شد، در حالی که پیش از آن، صحبت از توسعه در درازمدت بود و پس از آن اصطلاح انگلیسی «sustainable»در فرانسه به «durable» ترجمه شد که ترجمه خوب و دقیقی نیست، زیرا این واژه بیشتر به دوام و ماندگاری اشاره دارد و مفهوم مورد نظر برانتلند را نمی رساند. گزارش او سه رکن توسعه پایدار را مطرح می کند: - توسعه اقتصادی - تجدید منابع طبیعی و حفاظت از آنها - توسعه اجتماعی و فرهنگی، انتقال بین نسل ها توسعه پایدار در تقابل با مفهوم تولید ناخالص ملی قرار می گیرد (مفهوم رشد، با افزایش ثروت متوسط)