واکاوی گفتمان ژئوپلیتیکی انقلاب اسلامی ایران از نظرگاه نظریه سازه انگاری

انقلاب اسلامی ایران دارای مشخصه های منحصر به فرد و یگانه ای در زمانه خود بود؛ زمانه ای که از آن دو قطب ژئوپلیتیکی شرق و غرب با جهان بینی های خاص خود بود و همه جریان ها در این دو راستا شناسایی و هویت می یافت. دو قطب جهانی در هنگامه انقلاب اسلامی به رهبری آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی بود و مبادلات و معادلات منطقه ای و فرامنطقه ای با ارجاع به یکی از این دو نیروی متخاصم، تعیین می گشت. اما انقلاب اسلامی ایران، نوعی گریز از این دو جریان سلطه، و بازگشایی قطب «دیگر» بود. این قطب دیگر، بر پایه گفتمان های ویژه ای شکل گرفته بود که مهم ترین آن، گفتمان ژئوپلیتیک «ضد استعمارگرایی» و «ژئوپلیتیک مقاومت» به شمار می رفت. در این مقاله تلاش می شود بدین پرسش، پاسخی درخور داده شود که انقلاب اسلامی ایران از نظرگاه ژئوپلیتیک دارای چه ویژگی های گفتمانی بوده است؟ بر این پایه، به نظر می رسد تقابل هویتی «معنا- ماده» و «ایدئالیسم- فیزیکالیسم» یکی از مهم ترین عناصر شکل گیری گفتمان ژئوپلیتیکی انقلاب اسلامی است.