علم النفس از منظر ابن سینا و ابن مسکویه

مهمترین مبنای فلسفه اخلاق ابن مسکویه را نفس شناسی او تشکیل میدهد. ابن مسکویه در بحثهای خود در ارتباط با اخلاق، درصدد شناساندن ویژگی منحصر بفرد انسان است. او اثبات میکند که در انسان چیزی وجود دارد برتر از بدن جسمانی و آن نفس است. انسان بکمک نفس ناطقه خود میتواند به حیات متعالی آنگونه که شایسته مقام انسانیت است دست یابد. ابن مسکویه برای ارائه دیدگاه خود مبنی بر چگونگی دستیابی انسان به سعادت، نخست نفس مجرد انسانی را اثبات میکند و سپس به بیان ویژگی های منحصر بفرد نفس انسانی میپردازد. اما از آنجا که تطبیق و مقایسه به شناخت بهتر نظریات فلسفی کمک میکند، برای شناخت هرچه بهتر نظریات ابن مسکویه، اندیشه های او را در مقایسه با نفس شناسی ابن سینا قرار داده ایم. در نوشتار حاضر نفس از نظر ابن مسکویه و ابن سینا بررسی می شود و در ذیل آن به چیستی نفس، وجود، حدوث، ارتباط آن با بدن، قوای نفس و بقای آن اشاره میگردد.