انتخاب ژنومی

در دهه های اخیر همزمان با پیشرفت ژنتیک ملکولی تحقیقات زیادی برای شناسایی ژنها و یا قطعات کروموزومی موثر بر صفات مهم اقتصادی در حیوانات اهلی انجام شده است. علیرغم پژوهش های متعددی که در ارتباط با انتخاب به کمک نشانگر (MAS) انجام شد، به دلیل محدودیت های این روش کاربرد های آن محدود و افزایش پیشرفت ژنتیکی کم بوده است. با تکمیل موفقیت آمیز توالی یابی ژنوم انسان و پیشرفت های عظیم در تکنولوژی ژنوتیپ کردن چندشکلی های تک نوکلئوتیدی (SNP) سطح ژنوم با هزینه کم و سرعت و دقت بالا، این امکان فراهم شده است که بتوان انتخاب بر پایه نشانگر را در یک مقیاس ژنومی استفاده نمود که به این روش، اصطلاحا انتخاب ژنومی گفته می شود. انتخاب ژنومی با استفاده از نقشه های نشانگری با تراکم زیاد، بخصوص SNPهایی که کل ژنوم را شامل می شوند و اغلب در عدم تعادل پیوستگی با QTL های مجاور خود هستند، ارزش ژنتیکی کل را پیش بینی می کند. محاسبه ارزشهای اصلاحی ژنومی نیازمند برآورد اثرات نشانگرها در شماری از حیوانات یک جمعیت بوده که هم دارای اطلاعات فنوتیپی و هم دارای ژنوتیپ نشانگرها هستند و به آنها جمعیت مرجع گفته می شود. سپس اثرات برآوردی نشانگرها در جمعیت مرجع برای محاسبه ارزش اصلاحی ژنومی حیوانات کاندید انتخاب در جمعیت تایید که فقط دارای اطلاعات نشانگری هستند، استفاده می شوند. بر اساس مطالعات انجام شده عوامل موثر بر صحت ارزیابی های ژنومی توارث پذیری صفت، اندازه جمعیت مرجع، درجه خویشاوندی کاندیداهای انتخاب با جمعیت مرجع، عدم تعادل بین نشانگرها و QTL ها، روش مورد استفاده در برآورد اثرات نشانگرها و توزیع اثرات QTL ها هستند. به طور خلاصه از مزایای انتخاب ژنومی نسبت به انتخاب سنتی می توان به کاهش فاصله نسل و افزایش صحت ارزیابی ها اشاره کرد که علاوه بر کاهش هزینه ها سبب افزایش پیشرفت ژنتیکی می شوند. از طرفی روش انتخاب ژنومی از نشانگرها برای برآورد دقیق واریانس نمونه گیری مندلی استفاده کرده و از این طریق باعث کاهش نرخ همخونی نسبت به روش های سنتی انتخاب می شود.