مطالعه و برآورد کربن آلی خاک با استفاده از توابع انتقالی در مراتع دماوند

در کشور ایران، صرف نظر از یک عرصه محدود، کربن آلی خاک در بیشتر عرصه های تولید، مانند زراعت و مرتع بسیار کم است. این واقعیت بیانگر آن است که تغییر جزئی در مقدار کربن آلی می تواند تاثیر بالایی بر خصوصیات خاک و در نتیجه کیفیت آن در شرایط خشک و نیمه خشک کشور داشته باشد. تعیین میزان کربن آلی در خاک به دلیل نقش موثر آن در خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی دارای اهمیت زیادی است. هدف از این تحقیق، برآورد کربن آلی خاک با استفاده از توابع انتقالی و متغیرهای مستقل خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک است. به همین منظور، 60 نمونه خاک از مراتع منطقه دماوند به صورت سیستماتیک از عمق 30-0 سانتی متری برداشت شد و مقدار کربن آلی خاک، اسیدیته، آهک، ازت، شن، سیلت و رس تعیین شد. نتایج بدست آمده نشان داد که متوسط درصد کربن آلی خاک 0/49 درصد بوده و حداقل آن 0/1 درصد و حداکثر 0/92 درصد است. با انجام آزمون نرمالیتی مشخص شد که داده ها از توزیع نرمال برخوردارند و بیشترین ضریب همبستگی را با رس (P<0/001، r=0/838) و پس از آن با ازت (P<0/01، r=0/730) دارند. بررسی یکی از روش های مورد استفاده در تخمین کربن آلی خاک استفاده از مدل رگرسیون غیر خطی چند متغیره می باشد که در آن از متغیرهای مستقل (رس، ازت، شن، سیلت، اسیدیته خاک، وزن مخصوص ظاهری و درصد سنگریزه) استفاده شد و دارای ضریب همبستگی بالایی با مقدار کربن آلی بود (P<0/01، r=0.976). البته هر یک از این متغیرها به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر میزان کربن آلی موثر بود.