عملکرد خانواده در والدین کودکان مبتلا به سرطان

عملکرد خانواده یکی از شاخص های مهم تضمین کننده کیفیت زندگی و سلامت روانی کل خانواده به شمار می رود. از آنجایی که بیماری کودک بر روی سبک زندگی و عملکرد خانواده تاثیر می گذارد، لذا مطالعه ای با هدف «تعیین عملکرد خانواده در والدین کودکان مبتلا به سرطان» انجام شد.
این پژوهش یک مطالعه توصیفی است که در بخش های سرپایی و بستری سه بیمارستان وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران در بهار 1393 انجام شد. تعداد 62 جفت والد (پدر و مادر) دارای کودک مبتلا به سرطان به روش مبتنی بر هدف انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه مشخصات جمعیت شناسی و بالینی و پرسشنامه استاندارد FAD یا MacMaster Family Assessment Device بوده است که به روش خود گزارش دهی توسط شرکت کنندگان تکمیل شد. جهت تعیین پایایی پرسشنامه ها از دو روش همسانی درونی (محاسبه ضریب آلفای کرونباخ) و آزمون مجدد استفاده شد. آنالیز داده ها با نرم افزار SPSS 20، توسط آزمون t مستقل، ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن و مدل رگرسیون خطی انجام شد.
یافته ها نشان می دهد که میانگین سنی مادران و پدران شرکت کننده در پژوهش به ترتیب 31.6 ± 5.9 و 36.6 ± 5.3 سال بوده است. همچنین اکثریت والدین اظهار کردند که درآمد کمتر از 9 میلیون ریال در ماه داشته اند (54/1%). به علاوه اکثر کودکان مبتلا به لوسمی بوده (75/8%)، در محدوده ی سنی 36-13 ماه قرار داشته (29%) و میانگین مجموع روز های بستری کودک در بیمارستان 13/1± 14/7 روز بوده است. نتایج نشان می دهد که تقریبا نیمی از والدین کودکان مبتلا به سرطان،عملکرد عمومی ناسالم داشته اند (46%). بیشترین اختلال در ابعاد حل مشکل (60/5%) و آمیختگی عاطفی (54/8%) گزارش شد. بین میانگین امتیازات والدین در ابعاد عملکرد خانواده تفاوتی وجود نداشت (p>0/05). رابطه معناداری بین سن کودک (p<0/05) و تحصیلات پدر (p=0/01) با عملکرد عمومی خانواده وجود داشت (R2=0/13).
توجه به بهبود عملکرد خانواده های دارای کودک مبتلا به سرطان و حمایت از آن ها به ویژه در بعد حل مشکل و آمیختگی عاطفی از اولویت های بهداشت و درمان است. پیشنهاد می شود که در خانواده های دارای کودک مبتلا به سرطان، برنامه ریزی برای مراقبت های پرستاری خانواده محور با بررسی و شناخت عملکرد خانواده آغاز شود تا گامی موثر جهت توانمند سازی خانواده ها برداشته شود.