پیش بینی زمان احیای بذر چند گونه دارویی از طریق برآورد ثابت های معادله قوه نامیه

یکی از روش های حفاظت از ذخایر توارثی گیاهی، نگهداری بذر آنها در بانک ژن است. بذرهای موجود در بانک ژن به تکثیر و احیای دوره ای نیاز دارند. در صورت عدم احیای به موقع، مزایای بالقوه سرمایه گذاری زیربنایی در نگهداری ذخایر ژنتیکی به روش برون رویشگاهی (ex situ) حاصل نخواهد شد. پیش بینی طول عمر بذرها بر پایه معادله قوه نامیه بذر استوار است که چهار ضریب دارد که برای هر گونه اختصاصی اند. هدف این تحقیق تعیین ضرایب معادله قوه نامیه و استفاده از آنها برای پیش بینی مدت مفید نگهداری بذر و در نتیجه برآورد زمان احیای بذر هشت گیاه دارویی T. transcaspicus، Thymus daenensis، Salvia officinalis، Satureja hortensis،Dracocephalum moldavica، Descurainia sophia، Eruca sativaوMelilotus officinalis بود. ابتدا بذرها در سه محیط با رطوبت نسبی 20، 40 و 60 درصد به تعادل رطوبتی رسیدند و درصد رطوبت آنها اندازه گیری شد. این بذرها در پاکت های نایلونی مهروموم شده و در دماهای 35، 40 و 45 درجه سانتی گراد نگهداری شدند. به فواصل هر یک ماه یک بار از آنها آزمون جوانه زنی با سه تکرار به عمل آمد. داده ها با استفاده از نرم افزار اکسل برای برآورد ضرایب معادله قوه نامیه (KE، Cw، CH، CQ) تجزیه وتحلیل شدند. ضریب KE برای گونه های T. transcaspicus، T. daenensisS. officinalis،Satureja hortensis،D. moldavica،Descurinia، sophiaE. sativa،وM. officinalis به ترتیب 065/5، 5، 5، 46/4، 837/3، 33/4، 4 و 21/4 به دست آمد. از بین بذرهای مورد بررسی، بیشینه و کمینه طول عمر بذر به ترتیب در T. transcaspicus و Eruca sativa مشاهده شد. اگر قوه نامیه این نمونه ها در بدو ورود به بانک ژن 100 درصد باشد و با رطوبت 8 درصد در شرایط کلکسیون فعال (دمای 5 درجه سانتی گراد) نگهداری شوند، به ترتیب 123 سال بعد برای احیای بذر T. transcaspicus و 15 سال بعد برای Eruca sativaباید اقدام شود.