ارزیابی تاثیر گیاهان پوششی بر توزیع عمودی سطح برگ و ماده خشک ذرت در رقابت با علف های هرز

چگونگی توزیع سطح برگ و ماده خشک از عامل های موثر بر میزان جذب نور، تبخیر و تعرق تاج پوشش (کانوپی) و در نهایت ماده خشک و عملکرد دانه گیاهان زراعی به شمار می رود. به منظور ارزیابی تغییرات عمودی سطح برگ و ماده خشک تاج پوشش ذرت Zea mays L) در رقابت با علف های هرز و در حضور گیاهان پوششی آزمایشی در سال 1390 در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. این پژوهش به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکرار طراحی شد. تیمارهای آزمایش شامل کاشت لوبیا سبزPhaseolus vulgaris)، سویا (Glycine max L. Merr) و شبدر برسیم Trifolium alexandrium به عنوان گیاهان پوششی به صورت همزمان و با تاخیر 21 روز نسبت به کاشت ذرت و همچنین کشت خالص ذرت در شرایط کنترل و بدون کنترل علف های هرز بود. نتایج بیانگر این بود که سطح برگ لوبیا سبز و سویا به ترتیب 90 و 8/92 درصد و ماده خشک لوبیا سبز و سویا نیز به ترتیب 6/82 و 1/93 درصد در مقایسه با شبدر برسیم برتری داشت. کاشت همزمان و با تاخیر لوبیا سبز به ترتیب 5/2 و یک درصد و کشت همزمان و با تاخیر سویا به ترتیب 5/3 و یک درصد سهم لایه های بالایی تاج پوشش ذرت از سطح برگ کل را نسبت به کاشت خالص بدون وجین افزایش داد و باعث افزایش توان رقابتی ذرت در برابر علف های هرز شده است. به طور کلی گیاهان پوششی باعث اختصاص سطح برگ علف های هرز به لایه های پایین تر شدند، که در مورد گاوپنبه Abutilon theophrasti و قیاق Sorghum halepense مشهودتر بود. حضور گیاهان پوششی در مقایسه با کاشت خالص ذرت در شرایط بدون حضور این گیاهان باعث کاهش شمار و سهم لایه های مختلف تاج پوشش علف های هرز از ماده خشک شد. ماده خشک گیاهان پوششی با ماده خشک علف های هرز رابطه منفی و با ماده خشک ذرت رابطه مثبت داشت. ذرت در شرایط حضور همزمان و با تاخیر لوبیا سبز به ترتیب 8/18 و 1/24، در حضور همزمان و با تاخیر سویا به ترتیب 02/38 و 6/39 و در حضور همزمان و با تاخیر شبدر برسیم به ترتیب 6/4 و 7/14 درصد در مقایسه با کاشت خالص در تداخل علف های هرز دارای عملکرد بالاتری بود. عملکرد ذرت در کاشت تاخیری گیاهان پوششی بیشتر از کاشت همزمان آنها بود.