ردیابی جیوه کل در یک زنجیره غذایی آب شیرین (دریاچه سد قشلاق سنندج، ایران)

با توجه به اهمیت دریاچه سد قشلاق سنندج و آلوده بودن این دریاچه به فلز سنگین جیوه و افزایش غلظت و سمیت جیوه ضمن جابجایی بین افق های غذایی، مطالعه حاضر انجام شد، تا فاکتور تجمع زیستی و بزرگنمائی زیستی جیوه کل در طول یک مسیر غذایی از زنجیره غذایی (آب، رسوب، ماهی، انسان) در این دریاچه مورد بررسی قرار گیرد.
از فروردین تا شهریورماه سال 1391، 24 نمونه آب، 24 نمونه رسوب، 24 نمونه سیاه ماهی خالدار (Capoeta trutta) از دریاچه و 24 نمونه (بافت مو) از ساکنین روستای سراب قامیش که عمده ترین مصرف کنندگان ماهی دریاچه هستند گرفته شد.
میانگین مقدار جیوه کل اندازه گیری شده در نمونه های آب، رسوب، ماهی و موی انسان به ترتیب 0/000128± 0/0028، 0/0057± 0/110، 0/0119± 0/296، 0/1704± 2/059 برحسب ppm بوده و فاکتور تجمع زیستی در مورد رسوب و سیاه ماهی خالدار به ترتیب 10×4 و 102×1 و بزرگنمائی زیستی به ترتیب 40 و 5 محاسبه شد.
با توجه به رقم بالای نرخ تجمع و بزرگنمائی زیستی و غلظت جیوه کل ثبت شده در بافت ماکول سیاه ماهی خالدار دریاچه سد قشلاق سنندج، استفاده کنندگان از ماهی های این دریاچه، حداکثر مجاز به مصرف g 1182 از بافت عضله این ماهی در هفته بدون در نظر گرفتن سایر منابع بالقوه جیوه در سبد غذایی شان هستند.