استقلال و بی طرفی داور؛ ترادف یا تمایز؟ (مطالعه تطبیقی در داوری تجاری بین المللی)

ترویج استفاده از داوری به عنوان یک روش حل اختلاف، در گرو اعتماد عمومی به روش یادشده است. در این میان، بی طرفی (Impartiality) و استقلال (Independence) داوران، از جمله شرایط لازم برای تحقق این اعتماد تلقی می شود. استقلال و بی طرفی داور موجب تضمین رسیدگی منصفانه در داوری است و نبود این ویژگی ها باعث می شود که نتوان به فرایند حل اختلاف و نتیجه حاصل از آن اعتماد کرد و آن را عادلانه تلقی نمود. اهمیت اعتماد به سلامت نظام حل اختلاف به حدی است که به منظور تامین آن در اسناد بین المللی بارها بر ضرورت وجود دو وصف پیش گفته تاکید شده است. در دهه اخیر هم زمان با گسترش فوق العاده داوری، بحث در خصوص استقلال و بی طرفی داور، از مسائل مهم و درعین حال چالش برانگیز بوده است، زیرا قوانین و مقررات داخلی و بین المللی معمولا تعریف مشخصی از مفاهیم یادشده به دست نداده اند. مقاله حاضر در صدد تبیین این نکته دقیق است که استقلال و بی طرفی دو مفهوم مجزا هستند و قابلیت جایگزینی یکدیگر را ندارند؛ استقلال، مربوط به ارتباطات داور با طرفین است و بی طرفی، رفتار داور را در برخورد یکسان با طرفین در نظر دارد. تفکیک یادشده دارای این اثر حقوقی است که هریک از این دو ویژگی باید دلیل جداگانه ای برای جرح داور قلمداد شوند.