نگرشی بر وضعیت حقوقی معلولان در ایران (در پرتو حمایت های رفاهی و مدنی دولت)

معلولان به عنوان طیفی از اقلیت های یک جامعه همواره به نوعی در معرض تضییع حقوق خود می باشند که ضرورت گذار از نگرش «ترحم محورانه» به «حق مدارانه» درفرآیند زندگی اجتماعی و بسترهای مقررات گذاری به عنوان ضرورت مبنای آن لازم می آید. در این مقاله با توجه به فرضیه عدم رعایت اصل برابری و انصاف و همچنین عدم وجود ضمانت های اجرایی قوی برای قوانین و مقررات مربوطه، لزوم بازنگری آن ها مورد بررسی و تاکید قرارگرفته است. بر این اساس بنا بر ضرورت، معلولیت و مفاهیم وابسته به آن، با توجه به نگرش قوانین داخلی برخی از کشورها و نیز اسناد حقوقی بین المللی جهت تبیین موضوع، بازتعریف شده است. سپس تکالیف دولت در دو بخش حمایت های رفاهی و مدنی با لحاظ بعضی ضرورت های حقوق بشری قواعد بین المللی، مقررات داخلی سایرکشورها، قانون اساسی و قوانین عادی و مقررات موجود در ایران، با نگاه به اصل بهره گیری برابر از فرصت ها، تبعیض مثبت و تمهیدات ارفاقی لازم در خصوص معلولان، مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. نقاط ضعف و قوت آن در مراحل قانونگذاری و اجرایی، با استناد به قوانین و واقعیت های موجود در جامعه بررسی و شناسانده شده است. این نوشتار درصدد ارایه سازوکار ارتقای صیانت بیشتر از حقوق ناتوانان، بهینه کردن وضعیت موجود و تغییر در نگرش عمومی جامعه نسبت به این قشر می باشد و از سوی دیگر ضرورت اصلاح، تدوین و تهیه مقررات شایسته به نحوی که بتواند تضمین کننده حقوقشان باشد، آشکار می‌گردد.