ارزیابی سازگاری اکوتیپ های مختلف زعفران زراعی با شرایط آب و هوایی شهرستان مراغه

به منظور بررسی سازگاری برخی اکوتیپ های زعفران زراعی (sativusCrocus) نسبت به شرایط اقلیمی شهرستان مراغه، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و طی دو سال متوالی (1392-1393) اجرا شد. اکوتیپ های موردمطالعه شامل بردسکن، سبزوار، تربت حیدریه، کاشمر، تایباد، آبرود، دوغ آباد، اسفیوخ، مرند 1، مرند 2، بناب 1 و بناب 2 بودند. صفات مورد ارزیابی شامل وزن تر کلاله، وزن خشک کلاله، طول خامه، طول کلاله، درصد سبز شدن، سرعت سبز شدن، ارتفاع گل، درصد گلدهی، سرعت گلدهی، وزن تر و خشک گل و عملکرد خشک کلاله در واحد سطح بود. نتایج نشان داد تمامی اکوتیپ ها از درصد سبز شدن و استقرار خوبی در سال اول برخوردار بودند، ولی با شروع یخبندان، اکوتیپ های آبرود، اسفیوخ و تایباد سازگاری کمتری به دماهای پایین نشان دادند. بین اکوتیپ ها از لحاظ صفات تعداد گل در واحد سطح، درصدگلدهی، درصد سبز شدن و میانگین وزن تر گل در سطح احتمال 05/ 0 اختلاف معنی داری وجود داشت. همچنین اختلاف آماری معنی داری در سطح احتمال 01/ 0 برای سرعت گلدهی و سبز شدن در بین اکوتیپ های موردبررسی مشاهده شد. بالاترین درصد سبز شدن در سال دوم مربوط به اکوتیپ مرند 2 بود، ولی اکوتیپ سبزوار بالاترین سرعت گلدهی و بیشترین درصد گلدهی را به خود اختصاص داد. با وجود پایین بودن عملکرد اکوتیپ های مرند 1 و سبزوار در سال استقرار، این دو اکوتیپ در سال دوم بیشترین عملکرد را نشان دادند، به طوری که مقدار تولید سال دوم اکوتیپ سبزوار 5/ 1 کیلوگرم در هکتار و اکوتیپ مرند 11/4 کیلوگرم در هکتار بود. در مجموع، نتایج نشان داد که اکوتیپ های مرند جهت کاشت در شهرستان مراغه مناسب بوده و استفاده از بنه های خارج از استان توصیه نمی گردد.