نگاهی تطبیقی به کتب الاوائل و کتاب گینس؛ نخستین ها و ترین ها

کتب الاوائل (awail=beginings) و کتاب گینس (Guinness) در دو دنیای متفاوت (شرق و غرب) اما با یک هدف مشترک (برآوردن نیازهای علمی) پا به عرصه حیات گذاشته اند (تاریخچه) ولی همانندی و بی مانندی آن دو در زمان و چگونگی برآوردن نیازها، بر اهل دانش، چندان روشن و شفاف نیست. (مساله) موضوعی که تاکنون پاسخی درخور نیافته است. (پیشینه) ازاین رو، مقاله درصدد است به این پرسش که کدام یک از آن دو مقدمند و از چه وجوه تمایز و تشابه در روش و محتوا برخوردارند؟(سوال) پاسخ دهد. به نظر می رسد این دو، در سیرت و صورت، مشابهت ها و مغایرت هایی دارند، اما کتب الاوائل از تقدم برخوردارند و اثبات تقدم در زمان و اثبات غنای علمی تر آن ها، نشان دهنده شکوه و عظمت فرهنگ و تمدن اسلامی است. (فرضیه) نگارنده در پی آن است تا ضمن نشان دادن تقدم الاوائل در جهان اسلام، غنای آن ها را از حیث محتوا نسبت به غرب به تصویر بکشد. (هدف) شیوه تحقیق، تطبیقی است و با تکیه بر منابع متقدم و متاخر، به تبیین سیر تطور و ویژگی های کتب اوائل و گینس می پردازد. (روش) دستاورد مقاله حاضر، افزون بر اثبات تقدم علم اوائل در میان مسلمانان، برای نخستین بار، وجوه تشابه و تمایز کیفی و کمی این دو اثر را به لحاظ محتوا و روش نشان می دهد. (یافته)