واکاوی راهبرد نظامی در نهج البلاغه

راهبرد نظامی، مجموعه ای از فنون، هنرها و سیاست های هر کشور در به کارگیری نیرو های مسلح برای دستیابی به اهداف سیاسی و ملی است. فارق راهبرد نظامی کشورها، اهداف راهبردی آنهاست که با توجه به تفاوت های بینشی، ایدئولوژیکی، اخلاقی و... سیاستمداران، از هم متمایز می گردند. مقاله ی حاضر که از نظر هدف، بنیادی با ماهیتی کیفی است، کوششی جستارمحور در نهج البلاغه به منظور یافتن مولفه های اساسی راهبرد نظامی در آن است. اهمیت تحقیق از آن روست که راهبرد نظامی به عنوان اصلی اساسی در مدیریت نظامی، جایگاه ویژه ای در نهج البلاغه دارد. بر این اساس، انجام چنین تحقیقی پیرامون این منبع اسلامی ضروری ارزیابی گردیده، به ویژه آن که خلا پژوهشی در این زمینه مشهود است. نتائج تحقیق که به روش نظریه ی بنیادی و گردآوری کتابخانه ای حاصل گردیده، نشانگر آن است که مولفه هایی چون تقبیح جنگ و صلح گرایی، حق طلبی و عدالت خواهی، فرهیخته پروری و امنیت بخشی، وحدت مداری و آرمان گرایی، استفاده از نیروی دشمن علیه دشمن (راهبرد معکوس) و... از نهج البلاغه به دست می آید که موید فرضیه ی اصلی پژوهش مبنی بر وجود مولفه های راهبرد نظامی در نهج البلاغه است. راهبردی که رویکرد اصلی آن دفاعی است، لکن قابلیت تابندی و انعطاف لازم در شرایط مختلف رزمی و غیررزمی را دارا بوده و توانایی پاسخگویی به هر تهدید و تجاوز را خواهد داشت.