بررسی مهارت های آگاهی واجشناختی دانش آموزان تک زبانه فارسی زبان و دوزبانه فارس-عرب زبان پایه اول دبستان شهر اهواز

آگاهی واجشناختی بخشی از دانش زبانی است و ارتباط معناداری با مهارت سوادآموزی دارد. تجربیات زبانی در افراد تک زبانه و دوزبانه متفاوت بوده و دوزبانگی در دوران کودکی می تواند رشد توانایی های زبانی و غیر زبانی را تحت تاثیر قرار دهد. هدف این مطالعه بررسی مهارت های آگاهی واجشناختی در دانش آموزان تک زبانه فارس زبان و دوزبانه فارس- عرب زبان پایه اول دبستان بود.
50 دانش آموز دوزبانه (25 دختر و 25 پسر) و 50 دانش آموز تک زبانه (25 دختر و 25 پسر) در پایه اول دبستان شهر اهواز به صورت نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای و مقطعی و در 3 ماهه اول سال تحصیلی 90-89 انتخاب شدند. آزمون مورد استفاده، آزمون آگاهی واجشناختی (دستجردی-سلیمانی) بود که زیرآزمون های متناسب با پایه اول دبستان برای این بررسی انتخاب گردید. به منظور مقایسه میانگین امتیاز دو گروه، از نرم افزار SPSS و روش تی مستقل استفاده شد.
میانگین نمره دانش آموزان تک زبانه در تمامی مهارت ها بالاتر از دوزبانه ها بود. اما این تفاوت، در مهارت تشخیص تجانس، تشخیص قافیه و تشخیص واج آغازین معنادار نبود، در حالی که در مهارت تشخیص واج پایانی، ترکیب واجی و نامیدن و حذف واج پایانی تفاوت بین دو گروه معنی دار بود (0.05≥p).
نتایج به دست آمده نشان می دهد که دانش آموزان تک زبانه نمرات بالاتری نسبت به دوزبانه کسب کردند. بنابراین پیشنهاد می شود تا پژوهش های گسترده تری در مورد آگاهی واجشناختی افراد دوزبانه انجام شود تا با شناخت بیشتر نسبت به توانایی های زبانی کودکان دوزبانه، برنامه ریزی، آموزش و درمان موثرتری صورت گیرد.