واسنجی معادله جهانی فرسایش خاک اصلاح شده (RUSEL) با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور (مطالعه موردی: حوضه آبخیز سیخوران هرمزگان)

افزایش فرسایش خاک به عنوان خطری برای رفاه انسان و حتی برای حیات او به شمار می رود. برآورد فرسایش خاک برای توسعه روش های حفاظتی از فرسایش در جهت مدیریت پایدار حوضه های آبخیز ضروری به نظر می رسد. عدم وجود و یا کمبود آمار و اطلاعات در زمینه فرسایش خاک و تولید رسوب در بسیاری از حوضه های آبخیز کشور، استفاده از فن آوری های نوین را ضروری ساخته است. هدف این پژوهش واسنجی مدل راسل که پارامترهای آن با استفاده از سامانه های اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور به دست آمده و همچنین شناسایی مناطقی در حوضه آبخیز سیخوران است که بیش تر در خطر فرسایش قرار دارند. فاکتور فرسایندگی باران (R) پس از ایجاد یک رابطه رگرسیونی در ایستگاه های هیدرومتری استان هرمزگان محاسبه و سپس درون یابی گردید. تخمین مقادیر فرسایش پذیری (K) با استفاده از نقشه خاک و داده های نقشه برداری زمینی درسته حوضه به دست آمد. فاکتور پوشش گیاهی با استفاده از نمایه گیاهی NDVI و عامل طول و درجه شیب نیز با استفاده از مدل رقومی ارتفاعی محاسبه شد. به علت عدم انجام عملیات حفاظتی در سطح حوضه آبخیز، عامل عملیات حفاظتی برابر یک در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج به دست آمده، بیش ترین میزان فرسایش متوسط سالیانه در حوضه آبخیز سیخوران، مربوط به مناطق جنوبی است. نتایج حاصل از همبستگی میان فرسایش خاک و عوامل مدل RUSEL محاسبه گردید که مشخص شد عامل طول و درجه شیب بیش ترین همبستگی (R2 =% 82) را با فرسایش خاک در حوضه مورد مطالعه دارد. نتایج این پژوهش نیز با یکی از ایستگاه های رسوب سنجی منطقه تطبیق داده شد که با همبستگی 7/ 82 موثر بودن استفاده از فن آوری های RS و GIS را جهت تخمین کمی مقادیر فرسایش خاک اثبات نمود.