بررسی خطرپذیری فرسایش خاک در حوضه آبخیز دوآب لرستان با استفاده از تحلیل شبکه و فن آوری های سنجش از دور و GIS

فرسایش یکی از مهم ترین عوامل موثر در هدر رفت منابع ارضی به شمار می رود. آگاهی از میزان خطر فرسایش، امکان شناسایی نواحی بحرانی و اولویت بندی برنامه های مدیریتی و حفاظتی را فراهم می سازد. هدف از این پژوهش تهیه نقشه خطرپذیری فرسایش خاک با بکارگیری تکنینک های سنجش از دور، سیستم اطلاعات جغرافیایی و همچنین سامانه های تصمیم گیری چندمعیاره در حوضه دوآب استان لرستان است. بدین منظور، ابتدا داده های 8 پارامتر تاثیرگذار در فرسایش خاک شامل؛ شیب، جهت شیب، لیتولوژی، کاربری اراضی، پوشش گیاهی، بارش، خاک و آبراهه در محیط GIS آماده سازی گردید و با استفاده از روش ANP و مقایسه زوجی وزن هر معیار و وزن کلاس های هر لایه در نرم افزار Super Decision محاسبه شد. سپس با استفاده از توابع رویهم گذاری GIS کل محدوده برای هر یک از معیارهای تعیین شده پهنه بندی شد در نهایت، با تلفیق نقشه های پهنه بندی شده بر اساس وزن اکتسابی از روش ANP نقشه نهایی در پنج کلاس خطر خیلی زیاد، خطر زیاد، خطر متوسط، خطر کم و خطر بسیارکم تهیه شد. نتایج این پژوهش نشان داد که 11 درصد از مساحت محدوده موردمطالعه در کلاس خطر خیلی زیاد، 13 درصد در کلاس خطر زیاد، 16 درصد در کلاس خطر متوسط، 28 درصد در کلاس خطر کم و 32 درصد در کلاس خطر بسیارکم واقع شده است. همچنین برای صحت سنجی نتایج، موقعیت 93 نقطه از نقاط دارای فرسایش در بررسی میدانی با استفاده از دستگاه GPS مشخص گردید و از توابع رویهم گذاری ArcGISاین نقاط با نقشه نهایی فرسایش انطباق داده شد. نتایج حاصل از این همپوشانی نشان داد که از این تعداد 24 درصد در کلاس خطر خیلی زیاد، 51 درصد در کلاس خطر زیاد، 13 درصد در کلاس خطر متوسط، 3 درصد در کلاس خطر کم و 9 درصد در کلاس منطقه خطر بسیارکم قرار گرفتند. بر این اساس داده های برداشت شده در مطالعه میدانی با نتایج مستخرج از روش ANP همخوانی داشته که نشان دهنده دقت روش ANP در بررسی فرسایش در منطقه مورد مطالعه می باشد.