کاربرد تحلیل پوششی داده ها (DEA) در برآورد کارایی فنی نهالستان ها (مطالعه موردی: 16 نهالستان در شمال)

نهالستان های جنگلی شمال از منابع مهم تولید و تامین نهال های مورد نیاز سازمان جنگل ها و مراتع کشور و فضای سبز شهری اند. برای تولید بیشتر و هزینه کمتر باید مدیریت خوبی در اجرای عملیات تولید حاکم شود. این تحقیق شامل آمار و اطلاعات تولید نهال در 16 نهالستان شمال کشور است. در این پژوهش، زمین (مساحت زمین های تولید نهال) و نیروی کار (کارگران و کارکنان) به منزله ورودی و تعداد نهال تولیدی طی سال های مطالعه شده به منزله خروجی اطلاعات در نظر گرفته شد و با بهره گیری از رهیافت نا پارامتری تحلیل پوششی داده ها، کارایی فنی در نهالستان ها محاسبه و بررسی شد. نتایج حاصل از روش تحلیل پوششی داده نشان داد که می توان بدون افزایش عوامل تولید، میزان تولید را افزایش داد. با در نظر گرفتن فرض بازده ثابت به مقیاس، نهالستان های پیسه سون، قرق، کلاردشت و تلوکلا در میان 16 نهالستان مطالعه شده بیشترین کارایی را داشتند و متوسط کارایی تحت این فرض 5/ 49 درصد بود. با در نظر گرفتن فرض بازده متغیر به مقیاس، نهالستان های شهر پشت، کلوده و صفرابسته نیز به جمع نهالستان های کارا می پیوندند. متوسط کارایی تحت این فرض 3/ 67 درصد بود و متوسط کارایی مقیاس نیز 7/ 71 درصد برآورد شد. در نتیجه، با توجه به الگو بودن نهالستان ها، بر اساس یافته های این تحقیق، می توان گفت نهالستان های ناکارا به منظور افزایش کارایی باید نهالستان های پیسه سون را الگوی خود قرار دهند. اختلاف بین برترین نهالستان و میانگین آن ها از نظر کارایی برابر با 7/ 32 درصد بود که چنانچه این اختلاف از طریق افزایش کارایی فنی به صفر برسد، تحت شرایط موجود و بدون افزایش مصرف نهاده ها، میزان تولید 7/ 32 درصد قابل افزایش است.