مروری بر مبانی تحلیل تصمیم گیری و مدل سازی اقتصادی در نظام سلامت و معرفی نرم افزار پیشرفته TreeAge Pro 2011

تحلیل تصمیم گیری (Decision Analysis) از تئوری بازی (Game Theory) مشتق شده و در سال 1920 توسط ون نیومن تعریف و سپس بصورت گسترده ای در اقتصاد مورد استفاده قرار گرفت. مدل های تحلیل تصمیم گیری، چهارچوب مفهومی برای اکثر مطالعات هزینه – اثربخشی (CEA) و هزینه مطلوبیت (CUA) بوده و این مدل بصورت روزافزون در تصمیم گیری نقش اساسی ایفا می نمایند. هدف اصلی این مطالعه بسط مبانی و بهبود درک و استفاده از تئوری تحلیل تصمیم گیری و تکنیک های مدل سازی اقتصادی، با تاکید خاص بر درخت تصمیم گیری و مدل سازی مارکوف در نظام سلامت می باشد.
این مطالعه از نوع مروری بوده که بصورت نظام مند صورت گرفته و در مجموع با بهره گیری از 7 موتور جستجو و بانک اطلاعاتی شامل Web of Science، PubMed، Cochrane، Embase، EconLit، EBSCO، HEED و با استفاده از کلیدواژه-های اصلی این تحقیق که عبارت بودند از: Decision Analysis، Economic Modelling، Health و TreeAge و ترکیب آنها، جستجوی اینترنتی انجام شد. در نهایت با استفاده از بررسی ادبیات موضوع بدست آمده در این زمینه به تبیین ساختار و کاربردهای مختلف تحلیل تصمیم گیری و تکنیک های رایج مدل سازی در بخش سلامت از جمله مدل سازی مارکف، درخت تصمیم گیری و آنالیز حساسیت و محدودیت های هر کدام پرداخته شده است.
تعداد 19 مورد مقاله با توجه به میزان مرتبط بودن با موضوع مورد مطالعه از میان مقالات بدست آمده گزینش و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مطالعه مروری حاضر نشان داد که مدل سازی اقتصادی و تکنیک های تحلیل تصمیم گیری بصورت گسترده ای در ارزیابی اقتصادی مداخلات مختلف مراقبت های سلامت با هدف تولید اطلاعات با ارزش در جهت کمک به اتخاذ سیاست های مناسب و تخصیص بهینه منابع کمیاب سلامت مورد استفاده قرار می گیرند.
مدل های تحلیل تصمیم گیری امکان استفاده از یک رویکرد منطقی، علمی، قابل دستیابی و به موقع به منظور اندازه گیری کارایی فناوری های نوین پزشکی از طریق استفاده از بهترین شواهد موجود بدست آمده از منابع مختلف جهت برآورد دقیق شاخص های بالینی و اقتصادی را فراهم می نمایند. همچنین علیرغم اینکه نرم افزار TreeAge Pro در کشورهای پیشرفته بصورت روزافزون در مطالعات مدل سازی اقتصادی مداخلات مختلف سلامتی بکار گرفته می شود ولی متاسفانه نقش و جایگاه آن در ایران هنوز بصورت شایسته شناخته نشده است.