اسطوره تموز در شعر پیشگامان شعر نو در عراق و سوریه

تموز یا دوموزی یکی از خدایان اساطیری میان رودانی است که نماد باروری، شکوفایی و خیزش بوده است. چکامه سرایان معاصر عراق و سوریه برآنند تا با به کارگیری چنین نمادی در برابر ناکامی های سیاسی و اوضاع نابسامان کشورهای عربی به اعتراض برخیزند و با اشاره به عظمت و شکوه گذشته دو سرزمین و نمادهای خیزش آن، از زمان های دور خود یاد کنند. مقاله پیش رو پژوهشی است که به بررسی کارکردها و جنبه های گوناگون این خدای اساطیری در آثار مشاهیر شعر نو در عراق و سوریه می پردازد و از طریق کاوش در چکامه های آنان، اندیشه های انقلابی و ملی گرایانه هریک را بازتاب می دهد؛ اندیشه ای که با به کارگیری شخصیت نمادین تموز، خواستار قیامی مردمی و فراگیر در برابر اهریمن ظلم و فساد و تباهی است، در لابه لای خطوط این پژوهش، نگارندگان تلاش می کنند وجه اشتراک این پیشگامان را در ارائه تصویر «سرزمین خراب» از جهان امروز عرب روشن سازند؛ تصویری که بیش از هر چیز متاثر از اندیشه های غربی به ویژه سروده «سرزمین خراب» تی اس الیوت است و در سروده تموزی «انشوده المطر» سیاب به نقطه اوج خود می رسد. در این مقاله همچنین تلاش بر آن است تا آرمانشهر ذهنی چکامه سرایان عرب را که با جلوه های گوناگون اسطوره تموز مرتبط است، برای درک عمیق تر این پدیده، به خوانندگان بشناسانیم.