ارزیابی جوانه زنی ارقام کنجد در واکنش به دما: تعیین دماهای مهم و مقاومت به دما

هدف از این تحقیق ارزیابی جوانه زنی ژن نمون (ژنوتیپ) های مختلف کنجد در واکنش به دما بود. با استفاده از دماهای مهم (کاردینال) یعنی کمینه، بهینه و بیشینه شاخص های تحمل به دمای بالا و پایین تعیین و ژن نمون های مختلف از این نظر ارزیابی شدند. به این منظور آزمایش جوانه زنی با چهار تکرار 50 بذری در درون اتاقک (انکوباتور)های رشد با دماهای ثابت 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40 و 45 درجه سلسیوس روی نه ژن نمون کنجد صورت گرفت. در نهایت با تابع دو تکه ای، دماهای مهم تعیین شدند و با کمک دماهای مهم بردباری به دماهای بالا و پایین برای ژن نمون های مختلف تعیین شد. نتایج نشان داد که میانگین دماهای کمینه (پایه)، بهینه (مطلوب) و بیشینه (سقف) در ژن نمون های مورد ارزیابی 8 /12، 0 /38 و 3 /49 درجه سلسیوس بود. دامنه بردباری به دماهای زیر بهینه، دماهای بالای بهینه و دامنه بردباری کل به ترتیب 3 /11، 2 /25 درجه سلسیوس و 5 /36 درجه سلسیوس تعیین شد. شاخص تحمل به سرما و گرما نیز بین ژن نمون ها تفاوت معنی داری داشتند و میانگین آنها برای ژن نمون های مختلف به ترتیب 37 /2 و 73 /2 درصد بود. در نهایت اینکه، بیشینه میزان جوانه زنی، شاخص تحمل به گرما (HTI) و دمای کمینه به ترتیب با 5 /95، 9 /95 و 3 /98 درصد بیشترین توارث پذیری را داشتند و کمترین قابلیت توارث به ترتیب مربوط به صفت دمای بیشینه با 2 /3 درصد بود.