بررسی پایداری سدهای خاکی آبخیزداری در برابر پدیده رگاب، مطالعه موردی: سد بشکزی در استان خراسان جنوبی

بررسی و پیش بینی پایداری سازه در برابر تنش های مختلف محیطی، از پیش نیازهای مهم اجرای سازه های مختلف آبی است. نیمه صلب بودن شالوده سدهای خاکی و ایجاد جریان در بدنه سد باعث شده است که پیش بینی و رفتارسنجی این سازه ها در تراز حداکثر، اهمیت زیادی داشته باشد. به طوری که بیشترین هزینه در احداث سدهای خاکی بعد از تثبیت سرریز، مربوط به کاهش و مهار خط جریان در بدنه این سدها است. هدف تحقیق حاضر بررسی پایداری سد خاکی کلاته بشکزی به عنوان نمونه ای از عملیات خاکی آبخیزداری در برابر پدیده رگاب است. در این راستا از ابتدای مرحله اجرای پروژه، مشخصات هر لایه از جمله ضخامت، میزان کوبیدگی و دانه بندی خاک تعیین شد. سپس سد با استفاده از نرم افزارGeo-slope office در شرایط حداکثر ریسک پذیری (ارتفاع حداکثر تراز آب در دریاچه سد) مدلسازی شد. نتایج نشان داد که با توجه به مصالح مورد استفاده و کوبیدگی ایجاد شده در سد، در صورتی که در اولین آبگیری، سد در تراز حداکثر باشد، امکان پدیده رگاب وجود دارد. به منظور پایداری سازه استفاده از زهکش افقی و بازدید میدانی سالیانه در اولین آبگیری پیشنهاد می شود.